247
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

ب - خشيت، محصول علم است‏

۱۶۷۴.امام على عليه السلام : مايه بيم [ از خدا] ، دانش است .

۱۶۷۵.امام على عليه السلام : هر گاه دانش انسان افزون شود ، بر ادبش افزوده مى‏شود و بيم وى از پروردگارش دو چندان مى‏گردد .

۱۶۷۶.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله : بيم [از خدا]، نشانه‏اى كافى بر وجود دانش است.

نكته‏

اين احاديث و مشابه آنها، در حقيقت، تفسير آيه‏هاى زيرند:
(از بندگان خدا، تنها دانايان اند كه از خدا مى‏ترسند).
(كسانى كه پيش از نزول آن، بديشان علم داده شده ، وقتى بر آنها تلاوت مى‏شود، سجده‏كنان به رو در مى‏افتند و مى‏گويند: پروردگار ما منزّه است. وعده پروردگار ما قطعاً تحقّق يافتنى است. به رو در مى‏افتند و مى‏گريند و بر خشوعشان مى‏افزايد) .

ج - اخلاص، حكمت به بار مى‏آورد

۱۶۷۷.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله : بنده خداى عزّ وجلّ، خويشتن را چهل روز براى خدا خالص نكرد ، مگر آن كه چشمه‏هاى حكمت از دلش بر زبانش جارى گشت .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
246

ب - الخَشيَةُ ميراثُ العِلمِ‏

۱۶۷۴.الإمام عليّ عليه السلام : سَبَبُ الخَشيَةِ العِلمُ.۱

۱۶۷۵.عنه عليه السلام : إذا زادَ عِلمُ الرَّجُلِ زادَ أدَ بُهُ وتَضاعَفَت خَشيَتُهُ لِرَبِّهِ.۲

۱۶۷۶.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : كَفى‏ مِنَ العِلمِ الخَشيَةُ .۳

نكتة

إنَّ هذه الروايات وما يشابها في الحقيقة تفسِّر الآيات التالية :
(إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَؤُاْ) .۴(إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى‏ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا * وَ يَقُولُونَ سُبْحَنَ رَبِّنَآ إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا * وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعًا) .۵

ج - الإِخلاصُ يورِثُ الحِكمَةَ

۱۶۷۷.رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله : ما أخلَصَ عَبدٌ للَّهِ‏ِ عزّ وجلّ أربَعينَ صَباحاً إلّا جَرَت يَنابيعُ الحِكمَةِ مِن قَلبِهِ عَلى‏ لِسانِهِ.۶

1.غرر الحكم : ج ۴ ص ۱۲۴ ح ۵۵۳۵ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۸۱ ح ۵۰۷۶ .

2.غرر الحكم : ج ۳ ص ۱۹۳ ح ۴۱۷۴ .

3.تاريخ أصبهان : ج ۱ ص ۱۶۲ الرقم ۱۴۳ عن عائشة ، المعجم الكبير : ج ۹ ص ۱۸۹ ح ۸۹۲۷ عن عبداللَّه نحوه ، تاريخ دمشق : ج ۲۷ ص ۱۷۱ عن حذيفة وكلاهما من دون إسناد إلى أحد من أهل البيت عليهم السلام ، كنز العمّال : ج‏۳ ص‏۱۴۷ ح‏۵۹۰۳ ؛ تحف العقول : ص‏۳۶۴ عن الإمام الصادق عليه السلام ، تفسير القمّي : ج ۲ ص ۱۴۶ عن حفص بن غياث عن الإمام الصادق عليه السلام وكلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج ۷۰ ص ۳۷۹ ح ۲۶ .

4.الفاطر : ۲۸ .

5.الإسراء : ۱۰۷ - ۱۰۹ .

6.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۶۹ ح ۳۲۱ عن دارم بن قبيصة النهشلي عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم السلام ، الكافي : ج ۲ ص ۱۶ ح ۶ عن السندي عن الإمام الباقر عليه السلام نحوه ، عدّة الداعي : ص ۲۱۸ ، بحار الأنوار : ج ۷۰ ص ۲۴۲ ح ۱۰ ؛ الزهد لابن المبارك : ص ۳۵۹ ح ۱۰۱۴ ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۸ ص ۱۳۱ ح ۴۳ كلاهما عن مكحول نحوه ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۲۴ ح ۵۲۷۱ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5759
صفحه از 580
پرینت  ارسال به