229
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۴ / ۱۸

مشخّص كردن آيات منسوخ‏

۱۶۶۲.الكافى - به نقل از زرارة بن اَعيَن - : از امام باقر عليه السلام در باره اين سخن خداى عزّ وجلّ : (زنان شوهردار اهل كتاب كه پيش از شما بودند)، پرسيدم. فرمود: «اين آيه نسخ شده است با اين سخن خداوند: (و به ريسمان‏هاى كافران، چنگ مزنيد)».

۱۶۶۳.امام على عليه السلام : در كتاب خدا آيه‏اى هست كه هيچ كس [ جز من‏] به آن ، عمل نكرد و پس از من هم كسى به آن ، عمل نخواهد كرد، يعنى آيه نجوا : (اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! هرگاه با پيامبر [ خدا ]گفتگوى محرمانه‏اى داريد ، پيش از گفتگوى محرمانه خود ، صدقه‏اى بپردازيد؟) تا آخر آيه .
من يك دينار داشتم . آن را به ده درهم تبديل كردم و با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نجوا (گفتگوى محرمانه) كردم و هر گاه كه با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نجوا مى‏كردم ، پيش از نجوا ، يك درهم صدقه مى‏دادم . سپس آيه منسوخ شد و كسى به آن عمل نكرد و آن گاه [ اين آيه ] نازل شد : (آيا ترسيديد كه پيش از گفتگوى محرمانه خود ، صدقه‏هايى بپردازيد؟) تا آخر آيه.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
228

۴ / ۱۸

ما يُبَيِّنُ الآياتِ المَنسوخَةَ

۱۶۶۲.الكافي عن زُرارة بن أعيَن : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلام عَن قَولِ اللَّهِ عزّ وجلّ : (وَالْمُحْصَنَتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَبَ مِن قَبْلِكُمْ)۱ فَقالَ : هذِهِ مَنسوخَةٌ بِقَولِهِ : (وَ لَا تُمْسِكُواْ بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ)۲ .۳

۱۶۶۳.الإمام عليّ عليه السلام : إنَّ في كِتابِ اللَّهِ لَآيَةً ما عَمِلَ بِها أحَدٌ ، ولا يَعمَلُ بِها أحَدٌ بَعدي ؛ آيَةَ النَّجوى‏ : (يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِذَا نَجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُواْ بَيْنَ يَدَىْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً)۴الآيَة ؛ قالَ : كانَ عِندي دِينارٌ فَبِعتُهُ بِعَشَرَةِ دَراهِمَ ، فَناجَيتُ النَّبِيَّ صلى اللَّه عليه و آله ، فَكُنتُ كُلَّما ناجَيتُ النَّبِيَّ صلى اللَّه عليه و آله قَدَّمتُ بَينَ يَدَي نَجوايَ دِرهَماً ، ثُمَّ نُسِخَت فَلَم يَعمَل بِها أحَدٌ ، فَنَزَلَت : (ءَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُواْ بَيْنَ يَدَىْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَتٍ)۵ الآيَةَ .۶

1.المائدة : ۵ .

2.الممتحنة : ۱۰ .

3.الكافي : ج ۵ ص ۳۵۸ ح ۸ ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۲۹۸ ح ۱۲۴۵ ، التبيان في تفسير القرآن : ج ۳ ص ۴۴۶ عن الإمام الصادق عليه السلام ، مجمع البيان : ج ۳ ص ۲۵۱ عن أبي الجارود نحوه ، المقنعة : ص ۵۸۱ من دون إسناد إلى أحد من أهل البيت عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۷۹ ح ۴۰ .

4.المجادلة : ۱۲ .

5.المجادلة : ۱۳ .

6.المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۵۲۴ ح ۳۷۹۴ عن عبدالرحمن بن أبي ليلى ، تفسير الطبري : ج ۱۴ الجزء ۲۸ ص ۲۰ عن مجاهد ، أسباب النزول : ص ۴۳۲ ح ۷۹۷ كلاهما نحوه ، كنز العمّال : ج ۲ ص ۵۲۱ ح ۴۶۵۱ ؛ الخصال : ص ۵۷۴ ح ۱ عن مكحول ، تفسير القمّي : ج ۲ ص ۳۵۷ عن مجاهد وكلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۲۹ ح ۵ وراجع : سنن الترمذي : ج ۵ ص ۴۰۶ ح ۳۳۰۰ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5769
صفحه از 580
پرینت  ارسال به