۱۵۵۱.التوحيد - به نقل از عبد اللَّه بن فضل هاشمى - : از امام صادق عليه السلام در باره اين سخن خداوند : (هر كس را خداوند هدايت كند، او هدايت شده است، و هر كس را گمراه كند، براى او ولى و هدايتگرى نخواهى يافت) پرسيدم.
فرمود: «خداوند - تبارك و تعالى - در روز قيامت، ستمگران را از سراى كرامت خود، گمراه مىكند، و اهل ايمان و عمل صالح را به بهشتش راهنمايى مىنمايد، همان گونه كه گفته است: (خداوند، ستمگران را گمراه مىكند، و خداوند، هر چه بخواهد، مىكند) و فرموده است: (آنان كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند، پروردگارشان آنان را به خاطر ايمانشان، به بهشت پُر نعمتى كه از زير درختانش نهرها جارى اند ، هدايت مىكند).
۱۵۵۲.الكافى - به نقل از هارون بن مسلم، از مسعدة بن صدقه - : از امام صادق عليه السلام وقتى كه از وجوب امر به معروف و نهى از منكر بر همه امّت سؤال شد - شنيدم كه مىفرمود: «نه».
به ايشان گفته شد: چرا؟
فرمود: «امر به معروف و نهى از منكر، بر شخص توانمندى واجب است كه از او اطاعت مىشود و آگاه به [بازشناسى] معروف از منكر باشد، نه بر ناتوانى كه راه به جايى نمىبرد و نمىداند از چه به چه فرا بخواند. دليل اين، كتاب خداوند عزّ وجلّ است، آن جا كه فرموده: (بايد از ميان شما امّتى باشد كه به خير فرا بخوانند و امر به معروف و نهى از منكر نمايند). اين، براى افرادى ويژه است، نه عموم مردم؛ همان گونه كه خداوند عزّ وجلّ فرموده است: (از قوم موسى، امّتى بود كه به حق، دعوت مىكنند و به حق، دادگرى مىنمايند)، و نفرمود: امّت موسى، و نفرمود: همه قوم او، كه در آن روز، گروههاى مختلفى بودند. امّت، بر يكى و بيشتر از يكى، صادق است، همان طور كه خداوند عزّ وجلّ فرموده است: (ابراهيم، امّت پرستشگر خدا بود)»، مىگويد: [يعنى] مطيع خداوند عزّ وجلّ بود . پس هر كه اين را مىداند، در اين وضعيت مصالحه [ما با دشمنان] - در صورتى كه توانايى و عذر و فرمانبرى ندارد - ، تكليفى نيست».
از امام صادق عليه السلام شنيدم كه وقتى از ايشان در باره حديثى از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله كه: «بهترين جهاد، سخن عادلانه گفتن در برابر پادشاه ستمگر است» پرسيده شد، فرمود: «اين، در صورتى است كه شناخت داشته باشد و با اين حال، سلطان از او بپذيرد، وگر نه، لازم نيست» .
