علم به اقتضای عقل، آدمی را به پاکی رهنمون می‌سازد و استفاده نکردن از عقل سبب ارتکاب کارهای زشت می‌گردد که در رأس آن‌ها، کفر به خدا و نافرمانی از اوست.
۱.۶.(وَإِذا نادَیْتُم إِلی الصَّلاة اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً، ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لایَعْقِلُونَ)۱
این آیه، لازمه استفاده نکردن از عقل و گوش‌ندادن به راهنمایی و فرمان عقل، ترک عبادت خدا و حتی مسخره کردن آن را معرفی می‌کند. در نتیجه، استفاده از عقل و پیروی از راهنمایی آن سبب عبادت خدا خواهد بود. اگر عقل، خوبیِ عبادت خدا و ضرورت آن را درک نمی‌کرد، چگونه می‌توانست انسان را به آن رهنمون سازد؟ درست است که نوع عبادت را خداوند مشخص می‌کند، اما این عقل است که بر اساس درک حُسن و قُبح، اطاعت از انواع عباداتی را که دین مشخص کرده واجب می‌داند.
۱.۷.(…إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوالْأَلْبَابِ * الَّذِینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللّه وَ لا یَنقُضُونَ المِیثاقَ)۲
این آیه، یکی از اوصاف صاحبان خِرَد را وفای به عهد الهی و پیمان نشکستن می‌داند. بر اساس این آیه، عقل انسان می‌فهمد که باید به عهد و پیمان وفا کرد و ترک آن کاری ناپسند و مورد نکوهش است. از این‌رو، آیه شریفه در مقام مدح کسانی که از عقل خویش بهره می‌گیرند، آن‌ها را عمل‌کنندگان به عهد و پیمان معرفی می‌کند.
با دقّت در آیاتی که در مورد تعقل در قرآن ذکر شده است و برخی آیات دیگر، روشن خواهد شد که بسیاری از آن‌ها بر حُسن و قُبح عقلی دلالت می‌کنند.۳ در
