معنای تردید ایمانی در مفهوم شک وجود دارد که این معنا را تأیید می‏کنند. از جمله حدیثی از امیرالمؤمنین علیه السلام که درباره فرشتگان الهی می‏فرماید:

۰.وَ لَمْ تَرْمِ الشُّكُوكُ‏ بِنَوَازِعِهَا عَزِيمَةَ إِيمَانِهِمْ؛^۱

۰.شک‏ها با تیزی شاخ خود ایمان‏های آنها را هدف قرار نداده‏اند.

استعمال شک در معنای تردید ایمانی به معنای آن نیست که شک در تردید معرفت‏شناختی استعمال نشده؛ اما همین اندازه اثبات می‏کند که تسلیم نشدن یکی از معانی یا ویژگی‏های شک است.

استعاره‏ مفهومی شک در قرآن

استعاره مفهومی به معنای پل زدن از قلمروهایی است که آشنایی ناگسستنی و محسوسی با فهم و مفاهمه قلمروهای انتزاعی دارند: «مفاهیم عقلی محض غالباً بر پایه استعاره‏هایی که اساس فیزیکی یا فرهنگی دارند استوار شده‏اند».^۲

تفاوت استعاره مفهومی در معناشناسی شناختی با بحث استعاره در علم معانی و بیان در این است که برخلاف آنچه در علم معانی و بیان در مورد استعاره مطرح شده - که استعاره یک فن در علم بدیع محسوب می‏شود و نقش زیبایی‏شناختی در کلام ایفا می‏کند - استعاره مفهومی در معناشناسی شناختی نوعی ابزار شناخت ذهن در فهم زبان به شمار می‏رود و یکی از کارکردهای ذهن انسان در شناخت ناشناخته‏ها و زبان است که برای مفاهمه زبانی ضرورت دارد؛ به گونه‏ای که بدون این کارکرد ذهنی، انسان هرگز قادر به فهم زبان، مفاهمه و شناخت بسیاری از تجربه‏ها و انتزاعیات نخواهد بود:^۳

وی در ادامه معنایی معرفت‏شناختی از شک ارائه کرده که بر اساس آن ناچار شده واژه معرفت را در تقدیر بگیرد:

«و لما كان مضمون هذه الجملة هو أصل دين الإسلام، فيجوز أن يكون في الآية معنى ثان، أي إن كنتم في شک من معرفة هذا الدين فخلاصته أني لا أعبد الذين تعبدون من دون اللّٰه‏».^۱

بر اساس آیه بالا، مردم زمان پیامبر در پرستش خداوند متعال یا غیر او تردید به خود راه نداده بودند، نه تردید معرفت‏شناختی و نه اضطراب نفس، بلکه غیر خدا را برای تسلیم و پرستش انتخاب کرده بودند. دستوری که خداوند در برابر این شک نازل کرده نیز دستور به تسلیم و عبادت است: (أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ) که نشان می‏دهد مراد از شک در آیه تسلیم نشدن مردم به پرستش خداوند یکتا است. به عبارت دیگر، در برابر شک مردم، قرآن به پیامبر دستور عبادت و تسلیم در مقابل خداوند می‏دهد و تلاشی برای زدودن تردید معرفت‏شناختی یا روان‏شناختی یا استدلال بر وجود خدا انجام نمی‏گیرد. این امر نشان‏دهنده آن است که قرآن شک را در اعتقاد قلبی استعمال کرده است، نه برای تردید در یک معرفت یا اضطراب در میان دو اعتقاد. سیاق‏های «اعبد»^۲ و «امرت»^۳ در آیات قرآن معمولاً در برابر کسانی به کار رفته‏اند که معتقد به خداوند نبوده‏اند و با پیامبر درباره خداوند جدال و منازعه می‏کرده‏اند. در آیات دیگر این سیاق، شرک مشرکان و دفاع سرسختانه از آن نشان می‏دهد که در آنان شکی به معنای تردید معرفت‏شناختی وجود نداشته است. روایات بسیاری در