- پرنده در باغ پرواز می‏کند.

- گل در گلدان است.

- آب در لیوان است.

- انگشت در حلقه است.

در هریک از مثال‏های بالا ظرفیت دارای معنای ویژه‏ای است که به چگونگی ارتباط مسیرپیما و مرزنما بستگی دارد، نه به خود معنای ظرفیت. بر اساس مثال اول، قفس مرزنما است و پرنده، یعنی مسیرپیما را احاطه کرده است؛ به این ترتیب که تمام فضای قفس در برگیرنده تمام پرنده است. بنابراین، در این نمونه تمام مرزنما تمام مسیرپیما را در بر گرفته است؛ اما اگر تصور کنیم که پرنده در باغ در حال پرواز است، اگرچه باغ پرنده را در بر می‏گیرد، بخش بالای باغ، که مرزنما است، باز است. بنابراین، احاطه کامل مرزنما بر مسیرپیما اعمال نمی‏شود. در مثال سوم، تنها بخشی از گل در فضای گلدان قرار گرفته؛ به این معنا که بخشی از مسیرپیما خارج از مرزنما است. در مثال چهارم، حدود و مرزهای مرزنما و مسیرپیما به یکدیگر متصل‏اند. در مثال پنجم نیز تمام انگشت در حلقه قرار ندارد و تنها بخشی از مسیرپیما با بخشی از مرزنما اتصال دارد. تفاوت‏های دیگری نیز میان مرزنما و مسیرپیماهای جملات بالا قابلیت تصویر سازی دارد. از جمله این که تمام این مفاهیم با مفهوم ظرفیت انتقال یافته‏اند. بنابراین، ظرفیت از لحاظ رابطه‏ای که مسیرپیما و مرزنما در این مفهوم دارند، نماهای متفاوتی را به تصویر می‏کشد.

منابع ادبیات عرب معانی گوناگونی را برای حرف جرّ «فی» ذکر کرده‏اند؛^۱

طور روشن آنچه تغییرات جمله بر محور آن شکل می‎گیرد، مسیرپیما (متغیر) است و نوع ساختار جمله بر اساس مسیرپیما مشخص می‏شود. تمام جملات مسیرپیما و مرزنما دارند، اما مسیرپیما و مرزنما در انواع جملات، متناسب با همان جمله و قصد گوینده مشخص می‏شوند.

معمولاً فاعل‏ها اعمال مختلفی انجام می‏دهند و تغییرات جمله بر محور آنها بوده، و تأکید جمله بر اساس آنها شکل می‏گیرد و در بیشتر موارد مفعول‏ها ثابت‏اند و نقطه مرزنما را نشان می‏دهند؛ اما گاهی ساختار جمله به گونه‏ای است که مفعول در جایگاه مسیرپیما (متغیر) قرار می‏گیرد و فاعل مرزنما (ثابت) لحاظ می‏شود. در این صورت، اساس تغییرات جمله و حرکت معنایی آن بر مبنای مفعول تشکیل می‏شود. بنابراین، مراد از متغیر یا مسیرپیما واژه یا عبارت کانونی جمله است که برای گوینده اهمیت خاصی دارد و سایر اجزای جمله به منظور اثبات حکم برای آن یا نفی حکمی از آن آورده می‏شوند. در حقیقت، قطب معنایی در عبارت که محور کلام قرار گرفته است و متکلم سایر اجزای کلام را درباره آن می‏آورد، مسیرپیما نامیده می‏شود و قطب معنایی ثابت، منفعل و ثانویه که به منظور ارائه معنایی درباره قطب معنایی اصلی آورده می‏شود، مرزنما نامیده می‏شود.

در تحلیل مفهوم ظرفیت می‏توان حالت‏های گوناگونی تصور کرد که هریک صحنه خاصی را به تصویر می‏کشند و مفهوم‏سازی متفاوتی را به نمایش می‏گذارند. این حالت‏های گوناگون در حقیقت بر اساس تصوری ایجاد می‏شوند که از چگونگی رابطه مسیرپیما و مرزنما اتخاذ شده‏اند. برای توضیح بیشتر به مثال‏های زیر در مفهوم ظرفیت دقت کنید:

- پرنده در قفس است.