اطمینان روانشناختی حاصل از منبع غیرمعرفتی میشود.
اطمینان معرفتشناختی در قرآن
یکی از سطوح مشخصبودگی اطمینان در قرآن اطمینان معرفتشناختی است. این سطح در آیه ۲۶۰ سوره بقره دیده میشود:
(وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ رَبِّ أَرِني كَيْفَ تُحْيِ الْمَوْتى قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلى وَ لكِنْ لِيَطْمَئِنَ قَلْبي قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتينَكَ سَعْياً وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ؛
و [ياد كنيد] هنگامى كه ابراهيم گفت: «پروردگارا، به من نشان ده كه مردگان را چگونه زنده مىكنى؟» [خدا] فرمود: «آيا [به قدرتم نسبت به زنده كردن مردگان] ايمان نياوردهاى؟» گفت: «چرا؛ ولى [مشاهده اين حقيقت را خواستم] تا قلبم آرامش يابد». [خدا] فرمود: «پس چهار پرنده بگير و آنها را [براى دقت در آفرينش هر يک] به خود نزديک كن، و [بعد از كشتن، ريز ريز كردن و مخلوط كردنشان به هم] بر هر كوهى [در اين منطقه] بخشى از آنها را قرار ده، سپس آنها را بخوان كه شتابان به سويت مىآيند؛ و بدان كه يقيناً خدا تواناى شكستناپذير و حكيم است»).
بر اساس این آیه، ابراهیم علیه السلام در صحنه جا دارد و ناظر خارجی محسوب نمیشود، بلکه واسطه فرآیند آفرینش پرندگان میشود. همانطور که در نمابرداری اطمینان گذشت، ابزار مشاهده در این آیه یکی از حواس ظاهری انسان است و اطمینان به دست آمده از تحلیل و استنتاج عقلی حاصل نشده است.۱
