اگر دلیل یا اماره ظن در نزد شارع معتبر نباشد، حجیت شخصی نیز نخواهد داشت. این دسته از ظنون در آیات بسیاری دیده می‏شوند که برای نمونه می‏توان دو آیه زیر را شاهد آورد. در این دو آیه دلیلی که قابلیت استناد داشته باشد از متعلَّق ظن نفی شده است:

(وَ إِنَّ الَّذينَ اخْتَلَفُوا فيهِ لَفي‏ شک مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إلَّا اتِّباعَ الظَّنِ‏ وَ ما قَتَلُوهُ يَقيناً؛^۱

و کسانی که در مورد قتل او اختلاف کردند از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی می‏کنند و قطعاً او را نکشتند).

(سَيَقُولُ الَّذينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إلَّا الظَّنَ‏؛^۲

بزودی مشرکان و برای تبرعه خویش می‏گویند: «اگر خدا می‏خواست نه ما مشرک می‏شدیم و نه پدران ما و نه چیزی را تحریم می‏کردیم کسانی که پیش از آنها بودند نیز همین گونه دروغ می‏گفتند و سرانجام (طعم) کیفر ما را چشیدند، بگو: «آیا دلیل روشنی بر این موضوع دارید؟ پس آن را به ما نشان دهید. شما فقط از پندارهای بی‏اساس پیروی می‏کنید»).

بنابراین، ظنون در قرآن هیچ‏گاه معرفتی نوعی به شمار نیامده‏اند و دقیقاً به همین دلیل قابلیت استدلال و اشتراک با دیگران را ندارند. حتی در جایی که قرآن ظن را به گروهی نسبت می‏دهد،^۳ این نسبت گروهی دلالت بر نوعی بودن

الْحَناجِرَ وَ تَظُنُّونَ‏ بِاللَّهِ الظُّنُونَا؛^۱

آن‏گاه كه از طرف بالا و پايين (شهر)تان به شما روى آوردند، و آن‏گاه كه چشم‏ها (از غايت ترس مانند چشم غش‏زدگان) كج شد و دل‏ها به حنجره‏ها رسيد و به خداوند گمان‏هاى ناروا مى‏برديد).

حالت نفسانی می‏تواند بر اثر قرار گرفتن در یک شرایط روحی و روانی نیز ایجاد شود؛ چنانکه در آیات زیر اشاره شده است:

(تَظُنُ‏ أَنْ يُفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ؛^۲

مى‏دانند كه مورد عذابى كمرشكن (يا داغى آتشين بر بينى) قرار خواهند گرفت).

(وَ ظَنَ‏ أَنَّهُ الْفِراقُ؛^۳

و دانست كه آن (زمان، زمان) جدايى (از دنيا) است‏).

در غیر این صورت، یعنی در صورتی که حالت روانی در انسان به واسطه وجود یک امر تکوینی ایجاد نشده باشد، متعلَّق ظن قابل احتجاج نیست و فقط در صورتی می‏تواند حجیت شخصی داشته باشد. که از اماره شخصی معتبر - در نزد شارع - برخوردار باشد. نمونه این دسته از ظنون را می‏توان در آیه زیر مشاهده کرد:

(الَّذينَ يَظُنُّونَ‏ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ؛^۴

آنان كه مى‏دانند (بالاخره) ديداركننده پروردگار خويش خواهند بود و حتما به سوى او بازمى‏گردند).