کافران، معنای اتهام به نوعی انکار می‏انجامد که از لحاظ اعتقادی گناه و کفر است. بدین ترتیب باید نوعی گسترش ژله‏ای در معنای ریب، از نگاه سخت‏گیرانه و ناباورانه تا انکار و عمل انکاری، را مورد توجه قرار داد. در برخی از استعمالات قرآن از ریب کمترین حد آن، یعنی نوعی نگاه اتهام‏گونه لحاظ، شده است؛ نظیر آیه چهارم سوره طلاق:

(وَ اللاَّئي‏ يَئِسْنَ مِنَ الْمَحيضِ مِنْ نِسائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ‏ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاثَةُ أَشْهُرٍ؛

و از زنانتان، آنان كه از عادت ماهانه مأيوس‏اند، اگر در وضع آنها (از نظر باردارى) شک كنيد، عده آنان سه ماه است).

در این آیه مراد از «ارْتَبْتُمْ‏» تردید همراه با ضعیف‏ترین درجه اتهام - نه به معنای منفی آن - یعنی احتمال یا ظن قوی بر بارداری است. البته این تردید و احتمال امری معرفت‏شناختی است و بار خنثا دارد. این نگاه اتهام‏گونه مانند طیف‏های گوناگون رنگی از ضعیف‏ترین حد، درجه به درجه تقویت می‏شود تا به نقطه انکار عملی و بالاترین رتبه آن می‏رسد. درجه دوم این اتهام را می‏توان در آیه زیر مشاهده کرد:

(وَ لا تَسْئَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغيراً أَوْ كَبيراً إِلى‏ أَجَلِهِ ذلِكُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَةِ وَ أَدْنى‏ أَلاَّ تَرْتابُوا؛^۱

و شهود نبايد به هنگامى كه آنها را (براى شهادت) دعوت مى‏كنند، خوددارى کنند و از نوشتن (بدهىِ خود)، كوچک باشد يا بزرگ، ملول نشويد. اين در نزد خدا به عدالت نزديک‏تر و براى شهادت مستقيم‏تر و براى جلوگيرى از ترديد و شک (و نزاع و گفت‏وگو) بهتر است).

از مواردی که نگاه اتهام‏آمیز در آنها با شدت بیشتری دیده می‏شود، مواردی

خنثای این واژه یکی از ویژگی‏های پیش‏نمونه‏ای ریب باشد. برای نمونه آیاتی از هر دو دسته بررسی می‏شوند:

(اللَّهُ لا إِلهَ إلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ‏ فيهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَديثاً؛^۱

خداوند؛ معبودى جز او نيست و به يقين همه شما را در روز رستاخيز - كه شكى در آن نيست - جمع مى‏كند و كيست كه از خداوند راست‏گوتر باشد؟)

از جمله شواهدی که بر وجود مؤلفه معنایی اتهام‏زنی در معنای ریب دلالت دارد فراز پایانی این آیه (وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَديثاً) است. این آیه بر جمع انسان‏ها در قیامت اصرار می‏ورزد و آن را بدون تردید می‏خواند؛ پس از آن نیز بر صدق خداوند تأکید می‏کند. این‏گونه مفهوم‏سازی فقط با وجود نگاهی انکارآمیز و متهم‏گونه به معنای ریب تناسب دارد. لام تأکید بر سر «يَجْمَعَنَّكُمْ» نیز از همین مفهوم‏سازی خبر می‏دهد؛ زیرا اصل در جمله خبریه خالی بودن از تأکید است^۲ و تأکید در جمله خبریه‏ای آورده می‏شود که نوعی انکار و تردید همراه با اتهام داشته باشد.^۳ در صورتی که بدانیم محتوای آیات پیش از این آیه بحث و مجادله با کافران نبوده، این ادعا تقویت می‏شود که تأکید در آیه به سبب نفی نوعی نگاه انکاری در ریب است. بر این اساس، آیاتی که در خصوص اثبات وقوع قیامت هستند و ریب در آنان استعمال شده، وجود نوعی نگاه اتهام‏آمیز در معنای ریب را تأیید می‏کنند. در برخی از این آیات، به جهت انکار صریح