111
معناشناسی مراتب معرفت در قرآن (با تأکید بر روش معناشناسی شناختی)

فصل دوم:

واژه‏های هم‏بسته شک در قرآن

مفهوم‏سازی ریب در قرآن

بر اساس نمابرداری واژگانی، می‏توان آیات در بردارنده واژه ریب را در قرآن به دو دسته تقسیم کرد. دسته‏ای از آیات بر بار منفی در مفهوم ریب دلالت دارند، به بیان دیگر، برخی از مصادیق ریب در قرآن به صورت منفی و مذموم استعمال شده‏اند. آیه ۵۰ سوره نور نمونه این دسته است:

(أَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ٱرْتَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُولٰئِكَ هُمُ ٱلظَّالِمُونَ؛

آيا در دل‏هاى آنان بيمارى است، يا ترديد دارند، يا مى‏ترسند خدا و رسولش بر آنان ستم كنند؟ نه، بلكه آنها خودشان ستمگرند).

مفهوم منفی ریب از قرآن به روایات نیز سرایت کرده است؛ به گونه‏ای که قالب اصلی روایاتی که در آنها سخن از ریب به میان آمده، مفهومی منفی و مذمت‏بار از ریب را نشان می‏دهد.۱ نگاه اجمالی به آیات همچنین نشان

1.. برای نمونه به چند مورد از این روایات اشاره می‏کنیم؛ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله‏ إِذَا رَأَيْتُمْ أَهْلَ الرَّيْبِ‏ وَ الْبِدَعِ مِنْ بَعْدِي فَأَظْهِرُوا الْبَرَاءَةَ مِنْهُمْ؛ (کلینی، الكافی، ج‏۲، ص۳۷۵). وَ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ سُوءِ كُلِّ الرَّيْبِ (همان، ج‏۸، ص۱۷۵). ثَلَاثَةٌ لَيْسَ مَعَهُنَّ غُرْبَةٌ حُسْنُ الْأَدَبِ وَ كَفُّ الْأَذَى وَ مُجَانَبَةُ الرَّيْبِ (حرانی، تحف العقول، ص۳۲۴).


معناشناسی مراتب معرفت در قرآن (با تأکید بر روش معناشناسی شناختی)
110
  • نام منبع :
    معناشناسی مراتب معرفت در قرآن (با تأکید بر روش معناشناسی شناختی)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1398
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 18152
صفحه از 416
پرینت  ارسال به