بر اساس تعریف راغب، ظن اسم مصدر عامی است که بر آنچه از امارات به دست میآید، اطلاق میشود. به این معنا که هر امارهای متناسب با ارزش معرفتشناختیای که دارد، درجهای از معرفت را به انسان منتقل میکند. این معارف حاصل شده از اماره در هر سطحی که باشند ظن نامیده میشوند. ممکن است این فرآیند ضعیف باشد و در حد توهم باقی بماند بنابراین که ظن به معنای توهم خواهد بود و ممکن است این فرآیند چنان تقویت شود که علمآور محسوب شود؛ تمام این مراتب، از توهم تا علم، ظن نام دارند.
ابوهلال عسکری ظن را نوعی از افعال قلوب به شمار آورده که با وجود برخی امارات حادث میشود و آن رجحان یکی از دو طرف جواز است. وی همچنین در فرق میان ظن و تصور، مورد استعمال ظن را در مدرکات و غیر مدرَکات و استعمال تصور را تنها در مدرَکات صادق میداند. شاهد وی بر این تفاوت معنایی این است که اعراضی نظیر علم و قدرت، که از مدرَکات نیستند، تصور نیز نمیشوند. وی همچنین میان ظن با شک، علم و جهل تفاوت معنایی قائل است. از دیدگاه وی، ظن رجحان داشتن یکی از دو طرف جواز است؛ اما شک عبارت است از تساوی دو طرف جواز و تفاوت آن با علم در این است که امکان دارد مظنون بر خلاف اعتقاد ظان محقق شود، ولی علم همواره با تحقق معلوم همراه خواهد بود.۱ ابوهلال در بیان تفاوت میان ظن و جهل به موضوع مهمی اشاره میکند و آن وارد کردن سکون نفس در معنای ظن است. وی در تفاوت میان ظن و جهل میگوید:
جاهل خود را به صورت عالمی تصور میکند که خلاف آنچه که به آن اعتقاد دارد را جایز نمیشمارد، اگرچه در آن اعتقاد گاه مضطرب باشد؛ زیرا نفسش