در دسته اول می‏توان به آیه زیر دقت کرد:

(قَالُوا يَٰصَٰلِحُ قَدْ كُنتَ فِينَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هَٰذَا أَتَنْهَانَا أَن نَّعْبُدَ مَا يَعْبُدُ ءَابَاؤُنَا وَ إِنَّنَا لَفِى شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ؛^۱

گفتند: «اى صالح! تو پيش از اين مايه اميد ما بودى؛ آيا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى‏پرستيدند، نهى مى‏كنى؟ در حالى كه ما در مورد آنچه به سوى آن دعوتمان مى‏كنى، در شک و ترديد هستيم»).

هم‏آیی ریب و شک در این آیه بر وجود نوعی اتهام و بدبینی به صالح در میان قوم او - دست‏کم از زبان خودشان - دلالت دارد. با توجه به آنکه شک در این آیه یک مفهوم معنایی اعتقادی به شمار می‏رود و مراد از آن تسلیم نشدن و اعتقاد نداشتن به محتوای رسالت صالح است، مریب معنای تردید همراه با بدبینی و اتهام‏زنی یافته است که در حقیقت دلیل کافران بر ایمان نیاوردنشان است. به بیان روشن‏تر، قوم صالح اعلام می‏کنند که به این دلیل به محتوای ادعای او ایمان نمی‏آورند که در صدق وی تردید دارند و او را متهم می‏شمارند. عبارت (أَتَنْهَانَا أَن نَّعْبُدَ مَا يَعْبُدُ ءَابَاؤُنَا) نوعی اشاره به استبعاد آنان از رسالت صالح دارد که پیش‏تر وجود آن در معنای ریب را توضیح داده‏ایم. آیه دیگر این دسته صراحت بیشتری در معنای اتهام دارد که می‏توان آن را لایه دیگری در شبکه شعاعی ریب به شمار آورد:

(أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ ٱلَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا ٱللَّهُ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ فِى أَفْوَاهِهِمْ وَ قَالُوا إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ وَ إِنَّا لَفِى شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ‏؛^۲

استفاده نشده و واژه ریب برای رساندن تردید همراه با سوءظن به کار رفته است. شاهد دیگر در این‏مفهوم، شرایط گواهان وصیت است:

(تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ٱرْتَبْتُمْ‏؛^۱

و اگر به هنگام اداى شهادت، در صدق آنها شک كرديد، آنها را بعد از نماز نگاه داريد تا سوگند ياد كنند).

این آیه اعلام کرده است که مسلمانان هنگام مرگ باید وصیت کنند و دو عادل را بر وصیت خود شاهد بگیرند و اگر در سرزمینی بودند که شاهد مسلمان یافت نمی‏شد، دو غیرمسلمان را گواه بگیرند، سپس در زمان ادای شهادت آن دو غیر مسلمان را نگاه دارند تا بر محتوای شهادت خود قسم یاد کنند. مرحوم طبرسی در ذیل این آیه مواردی را در مورد معنای ریب آورده است که نشان می‏دهد ریب در این آیه برای بیان نگاه همراه با سخت‏گیری و دقت نظر در شهادت است:

إن ارتبتم في شهادتهما و شككتم و خشيتم أن يكونا قد غيرا أو بدلا أو كتما و خانا.^۲

بنابراین، ریب در این آیه نیز تردید همراه با نوعی نگاه اتهام‏آمیز را شامل می‏شود یا دست‏کم در نمونه اولیه یا اعلای خود چنین مفهومی دارد.

محتوای رسالت پیامبران

بیشتر آیاتی که در آنها ریب در موضوع رسالت انبیا مطرح شده به صورت همنشینی واژه مریب و شک آمده‏اند و به دو دسته کلی تقسیم می‏شوند. آیاتی که کافران خود را نسبت به پیامبران مریب دانسته‏اند و آیاتی که خداوند آنان را در ریب دانسته است. در هر دو دسته می‏توان عنصر اتهام را یافت. برای نمونه