(أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذينَ مِنْ بَعْدِهِمْ لا يَعْلَمُهُمْ إلَّا اللَّهُ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ في أَفْواهِهِمْ وَ قالُوا إِنَّا كَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَ إِنَّا لَفي شَكٍ مِمَّا تَدْعُونَنا إِلَيْهِ مُريبٍ؛
آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند، به شما نرسيد؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و آنها كه پس از ايشان بودند؛ همانها كه جز خداوند از آنان آگاه نيست. پيامبرانشان دلايل روشن براى آنان آوردند، ولى آنها (از روى تعجّب و استهزا) دست بر دهان گرفتند و گفتند: «ما به آنچه شما به آن فرستاده شدهايد، كافريم و به آنچه ما را به سوى آن مىخوانيد، شکّ و ترديد داريم»).
در این آیه برهانهای محکم الهی نام برده شدهاند. برهانهایی که جای هیچگونه تردید معرفتشناختی را برای هیچ انسانی باقی نمیگذارند. مفسران در تفسیر بینات در این آیه به دو دسته کلی تقسیم میشوند: برخی بینات را معجزات پیامبران دانستهاند۱ و برخی دیگر براهین عقلی و دلایل واضح و دلالتهای محکم. برای نمونه، تفسیر من وحی القرآن در ذیل این آیه مینویسد:
جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ التي تفتح عقولهم بالحجة الواضحة و البرهان القاطع على الحقيقة من أقرب طريق، و دعوهم للإيمان على هذا الأساس ليفكروا و يتأملوا و يقتنعوا.۲
تفسیر معالم التنزیل بینات را دلالتهای واضح۳ و تقریب القرآن الی الاذهان آن را حجتهای واضح و برهانهای صریح تفسیر کردهاند.۴ علامه
1.. نظیر: فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱۹، ص۶۸؛ آلوسی، روحالمعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۷، ص۱۸۳؛ مراغی، تفسیر المراغی، ج۱۳، ص۱۳۲؛ میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۵، ص۲۲۹.
2.. فضل اللّٰه، تفسیر من وحی القرآن، ج۱۳، ص۸۶.
3.. بغوی، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۳۱.
4.. حسینی شیرازی، تقریب القرآن الی الاذهان، ج۳، ص۱۱۱.