85
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

را در اختیار خبرنگار بی بی سی گذاشته شود. هرچند وی نتوانست خانم بروش را تا داخل خزینه موزه تعقیب کند، اما به‎زودی با در دست داشتن جعبه‌ای حاوی اوراق شخصی یوحنا داوود بیرون آمد؛ مدارکی که تا قبل از این هرگز در معرض دید رسانه‌ها گذاشته نشده بود. مجموعه‌ای از عکس‎ها و نوشته‌های یوحنای داوود در بین این مدارک بود. مثلاً یکی مربوط به سال ۱۹۲۴ میلادی است؛ زمانی که او جوان بود و برای تحصیل از ایران به لندن رفته بود. همچنین عکسی مربوط به سال ۱۹۲۰ میلادی که او را در حضور شاهزاده سالارالدوله، پسر دوم مظفرالدین شاه ایران در مجلسی در قلعه ژنرال موزر در سوئیس نشان می‌دهد. یوحنا داوود فقط چند روز بعد از امضای سند واگذاری کلکسیونش به اسرائیل، در تنهایی در بیمارستانی در لندن درگذشت. مجموعه او سپس از طریق کانال دیپلماتیک سفارت اسرائیل به این کشور منتقل شد. در سال ۱۹۸۴ میلادی، ارزش نقدی کلکسیون داوود، دست‎کم ۲۰ میلیون پوند برآورد شده است؛ هرچند که ارزش واقعی این مجموعه به عنوان آثاری منحصربه‎فرد، از هر مبلغی فزون‎تر است.۱

به گزارش شبکه ایران، این موضوع هم بسیار درخور توجه است که شی‌ء دزدیده شده توسط یک نفر، هدیه‌ای از سوی او تلقی شود. هرچند که بی ‌بی ‌سی به این موضوع اشاره‌ای نکرده، اما روشن است که این دو نفر، از عوامل صهیونیست‌ها در ایران بوده‎اند و با عناوینی همچون پژوهشگر و باستان‌شناس، گنجینه‌های تاریخی ایران را از کشور خارج می‌کردند. روشن نیست که چگونه در خصوص چنین سرقت عظیمی از واژه اهدا استفاده شده است؛ چراکه خروج این‌‎گونه گنجینه‌ها از کشور همواره در ایران غیرقانونی بوده است و جز سرقت، نام دیگری بر آن نمی‌توان نهاد. بی ‌بی ‌سی تصریح کرده است که ارزش این گنجینه‌های به‎سرقت‎رفته به ‌حدی بالاست که کسی نمی‌تواند روی آنها قیمتی بگذارد.۲

1.. www.tabnak.ir/fa/news/۱۲۳۶۲۹.

2.. http://www.khabaronline.ir/detail/۹۷۷۴۹.


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
84

به تمام دوره‌های تاریخی را در خود جای داده است.

خانم نعما بروش متصدی ارشد بخش هنر و باستان‌شناسی اسلامی موزه اسرائیل است. او پس از راهنمایی خبرنگار بی بی سی به محرابی متعلق به دوران صفوی، گفت: محراب ما متعلق به قرن هفدهم، و کار اصفهان است. ما می‌دانیم که از قرن پانزدهم، ایران تزئین بناها و مقابر مذهبی را با موزائیک و کاشی لعابی آغاز کرد و این سبک در طول دوره‌های تیموری و صفوی در بخارا و سمرقند نیز بسیار رایج بود. ایران و هنر ایرانی به‎ویژه از قرن یازدهم تا سیزدهم، کانون اصلی هنر اسلامی به شمار می‎آید. ما آثار این دوره را سبک سلجوقی می‌نامیم و از این دوره بود که به عنوان مثال، فنون مهم کوزه‎گری مثل لعاب‎کاری و میناکاری ابداع شد. درباره سازه‌های فلزی، می‌دانیم که طلاکوبی و نقره‎کوبی ظروف فلزی از ایران آغاز شد و به مصر و سوریه راه یافت.۱

اما چگونه موزه اسرائیل به چنین گنجینه بی‌نظیری از آثار تاریخی و باستانی ایران دست یافته است؟ خانم بروش در پاسخ به این پرسش می‌گوید:

اشیای مربوط به دوره اسلامی که از فرهنگ‎های همسایه در اینجا به نمایش گذاشته شده‌اند، در واقع اکثراً توسط دو نفر به موزه اهدا شده‌اند؛ یکی ایوب رب نو، ساکن ایران و فرانسه و دیگری یوحنا داوود که در ایران متولد شده بود و در لندن زندگی می‌کرد. ایوب رب نو یک گنج‎یاب بود و برای همین است که اکثر آثار دوره اسلامی ایران در اینجا توسط او اهدا شده؛ اما یوحنا داوود، یک پژوهشگر متون و ادبیات بود. او اشعاری منتشر کرده و در کار ترجمه آثار فارسی به انگلیسی هم دستی داشته. بیشتر کلکسیون داوود از متون تذهیب شده، قرآن‌های نفیس و مینیاتورها تشکیل شده است.۲

موزه اسرائیل در تلاش برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اهداکننده این آثار منحصربه‎فرد تذهیب و مینیاتور، موافقت کرد تا آرشیوهای مربوط به یوحنای داوود

1.. www.khabaronline.ir/detail/۹۷۷۴۹; www.tabnak.ir/fa/news/۱۲۳۶۲۹.

2.. Ibid.

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1351
صفحه از 334
پرینت  ارسال به