221
اسلام‌ پژوهی در اسرائیل

شرح حکمت الاشراق خودش می‎گوید که من از بعضی از شروح سهروردی استفاده کردم و البته همان‎طور که همه ما می‌دانیم، مهم‌ترین شرحی که از آن استفاده کرده، شرح شهرزوری است که نُه سال قبل نوشته شده بوده؛ ولی از آثار ابن‎کمونه هم فوق‎العاده زیاد استفاده کرده که از او اسم هم نبرده است.

وی ادامه داد:

تأثیر ابن‎کمونه در درّة التاج هم هست، حتی به مراتب بیشتر. به طور تقریبی، تمام کتاب خودش را از کتاب الجدید فی الحکمه گرفته و به فارسی ترجمه کرده، بدون اینکه بگوید که این کار را در موارد دیگری هم انجام داده است. از آثار مختلف ابن‎کمونه، نسخه‎های متعددی در اختیار قطب‎الدین شیرازی بوده؛ یک نسخه آنها که از شرح تلویحات بوده که در سال ۶۹۲، آن را هدیه داده و اثر دیگر، کلمات وزیده است که به خط خود قطب‎الدین شیرازی است و این، در کتابخانه آیت‎اللّه مرعشی نجفی موجود است. قطب‎الدین حتی شاگردانش را تشویق می‎کرد که بروند آثار ابن‎کمونه را بخوانند و بین سال‎های ۶۹۰ و ۷۱۰ که قطب‎الدین شیرازی در قید حیات بوده، آثار متعددی از ابن‎کمونه را استنساخ کرده است. بعد از قطب‎الدین شیرازی، به مدت یک قرن و نیم تقریباً می‎شود گفت که تأثیر ابن‎کمونه در میان فلاسفه منحصر بود به شرح تلویحات.

اشمیتکه همچنین گفت:

در دوره صفویه، رساله‌های متعددی نوشته می‌شد. درباره سه تا شبهه، می‌گویند تمام این آثاری که نوشته شده، اصلاً هیچ ربطی به ابن‎کمونه نداشته و بسیار اندک و غیرمستقیم از این آثار استفاده کردند؛ ولی خود فلسفه ابن‎کمونه اصلاً چیز دیگری بوده است. تفکرش اصلاً چیز دیگری بوده و اینها هیچ‎کدامشان دسترسی نداشتند و ابن‎کمونه را نمی‌شناختند.


اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
220

تحقیقات علمی و توسعه برای مطالعه و تحقیق درباره ابن‎کمونه برخوردار شد.

نتیجه مطالعات و تحقیقات زابینه اشمیتکه با عنوان کتاب فیلسوف یهودی بغداد، ابن‎کمونه و آثار او در ضمن مجموعه مطالعات ایرانی  اسلامی از سوی پژوهشکده مطالعات اسلامی اصفهان به قلم زابینه اشمیتکه و رضا پورجوادی منتشر شد. اشمیتکه در نشستی با عنوان تأثیر اندیشه‌های ابن‎کمونه بر فلسفه پس از خود گفت:

ابن‎کمونه جزو فلاسفه‌ای بود که در زمان حیات خودش به شهرت رسید و به غیر از مکاتبات عدیده‌ای که با فلاسفه متعدد به خصوص در شرق عالم اسلام داشت، دو کتاب دارد: یکی تلویحات و دیگری الجدید فی الحکمه.

وی در جریان چهل و دومین نشست مرکز پژوهشی میراث مکتوب که روز دوشنبه، ۸ خرداد ماه سال ۱۳۸۵ شمسی در این مرکز برگزار شد، گفت:

در این دو اثر فلسفی‎اش که بسیار مهم بود و شرح تلویحات، در همان زمان خود مؤلف، ازآن نسخه‌برداری شد و حتی در بغداد، تبریز، اصفهان و احتمالاً در نجف هم نسخه داشت که ظاهراً در همان زمان حیات یا بلافاصله بعد از آن، ابن‎کمونه معروف شد به شارح تلویحات و بنابراین تأثیر ابن‎کمونه از همان زمان حیاتش و بلافاصله بعد از این که فوت کرد، آغاز شده بود.

از میان فلاسفه همعصر ابن‎کمونه، دو نفر بودند که با ابن‎کمونه ارتباط نزدیک داشتند و تحت تاثیر او بودند. یکی از آنها شهرزوری بود و دیگر قطب‎الدین شیرازی. شهرزوری در کتاب الشجرة الالهیه که هم در ترکیه چاپ شده و هم در ایران، آقای نجفقلی حبیبی با یادداشت‌های مبسوطی که نوشتند، نشان دادند که چقدر در این کتاب، شهرزوری از چند کتاب ابن‎کمونه استفاده کرده و دیگری قطب‎الدین شیرازی است که در دو کتابش، یکی شرح حکمت الاشراق و دیگر درّة التاج که به فارسی است، در هر دو از ابن‎کمونه متأثر شده و نقد کرده است. قطب‎الدین در مقدمه

  • نام منبع :
    اسلام‌ پژوهی در اسرائیل
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1361
صفحه از 334
پرینت  ارسال به