است که روایات درس تفسیر استاد خود را درباره سوره حمد، بقره و مقداری از آل عمران گردآوری کرده و با روایات تفسیر تفسیر ابی الجارود و دیگر اساتید خود، جمع نموده و به صورت این کتاب درآورده است. آن‎گاه شخص دیگری -  که هنوز مشخص نیست کیست  - مقدمه‌ای بر این کتاب زده و اکنون، به این شکل، به چاپ رسیده است. در این کتاب، پس از اتمام مقدمه، آمده است:

اقول: تفسیر بسم اللّه الرحمن الرحیم. حدثنی ابو الفضل العباس بن محمد القاسم العلوی قال حدثنا ابو الحسن علی بن ابراهیم القمی قال….

در این مقدمه، ادعای تحریف قرآن مطرح شده است که -  همچنان‎که برخی از صاحب‌نظران^۱ نیز بدان تصریح کرده‌اند  - به هیچ وجه قابلیت انتساب به علی بن ابراهیم قمی و حتی شاگردش را ندارد.

«یک اِسناد غیرمعمول شیعی»

اتان کولبرگ مقاله «یک اسناد غیرمعمول شیعی»^۲ را در سال ۱۹۷۵ میلادی نوشته است. وی در این مقاله -  با توجه به باور شیعه درباره امام معصوم و جایگاه منصب امامت و اینکه روایت امام معصوم از افراد عادی، چیز شاذ و نامعمولی است  - نقل امام باقر علیه السلامرا از شخصی با نام جابر بن عبداللّه انصاری، یک اِسناد نامعمول در نزد شیعه شمرده و قبول این دست از روایات را همراه با لوازمی از جمله نقل امام دانا از شخص نادان به شمار آورده است. اتان کولبرگ در این مقاله، کاربرد نقل رجل از جابر بن عبداللّه انصاری را طفره رفتن از نام بردن از امام معصوم علیه السلامدانسته و دو وجه استناد به جابر بن عبداللّه انصاری برای دفع اعتراض به

جزئی از کلام خداوند که قرآن معجزه‌آساست نیستند؛ و گاهی تأویل قرآن، قرآن نامیده می‌شود.

خداوند متعال فرمود: «وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن یقْضَى إِلَیک وَحْیهُ وَقُل رَّبِّ زِدْنِی عِلْمًا».^۱ در نزد من، این سخن بهتر از سخن کسی است که ادعای نقصان کلماتی از قرآن بر اساس حقیقت، نه تأویل را می‌کند و من به همین نظر، گرایش دارم و از خداوند توفیق صواب می‌خواهم. اما زیادی در قرآن، از یک وجه، فسادش مقطوع است و از یک وجه، درستی آن جایز است. وجهی که به فسادش یقین دارم، این است که امکان دارد شخصی از مخلوقین، به مقدار سوره‌ای در قرآن اضافه کرده باشد که در نزد افرادی از فصیحان، مشتبه شده باشد؛ اما وجهی که جایز است این است که یک کلمه و دو کلمه و یک حرف یا دو حرف و شبیه آن که به حد اعجاز نمی‌رسد و در نزد بیشتر فصیحان اشتباه شود، در قرآن به کلماتش اضافه شود؛ ولی وقتی که این اتفاق، بیفتد، به‎ناچار خداوند باید به این مسئله تذکر دهد و برای بندگانش، حق را روشن نماید. من به بودن آن یقین ندارم؛ بلکه میل به عدم آن و سلامت قرآن از آن دارم. برای این مطلب، با من حدیثی از امام صادق جعفر بن محمد(علیهما السلام) است و این مذهب، به خلاف آن چیزی است که از پسران نوبخت (خداوند رحمتشان کند) از زیادی و نقصان در قرآن، شنیدیم؛ و گروهی از متکلمان امامیه و اهل فقه و اعتبار از آنان نیز این نظر را دارند.^۲

کتاب تفسیر قمی هرچند به نام علی بن ابراهیم قمی است، ولی در واقع نوشته او نیست و نگارنده حقیقی آن، شاگرد او، یعنی ابوالفضل العباس بن محمد علوی