267
میراث تفسیری محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی

نقل با مشارکت یعقوب بن یزید و در سه نقل دیگر به تنهایی.۱ بنا بر گزارش شیخ طوسی از طریق کتاب زیاد: « له كتاب. أخبرنا به الحسین بن عبید اللّٰه، عن محمّد بن علیّ بن الحسین، عن محمّد بن الحسن عن الصفّار، عن یعقوب بن یزید، عن زیاد بن مروان» یعقوب بن یزید، از راویان اصلی این نگاشته است.۲ نقل‏های نسبتاً فروان محمّد بن عیسی از زیاد بن مروان هم می‏تواند نشان دهد که این روایات از کتاب زیاد بن مروان گرفته شده‏اند.

کتاب‏های حمّاد بن عیسی جهنی

پنج روایت از مجموعه مورد پژوهش ما (۱۲/۳ در صد روایات) به حمّاد بن عیسی منتهی می‏شود۳ و احتمالاً بر گرفته از کتاب‏های او(کتاب النوادر) باشد. سند این روایات به طرق کتاب‏های حمّاد در فهرست‏ها نمی‏ماند؛ ولی با توجّه به شهرت کتاب‏های حمّاد و روایات فروان عبیدی از او، امکان منبعیت کتاب‏های حمّاد برای این روایات، دور از ذهن نیست.

کتاب‏های حسین بن سعید اهوازی

محتمل است که دو روایت از مجموعه روایات تفسیری محمّد بن عیسی (۲۵/۱ در صد کلّ روایات)، از کتاب‏ها گرفته شده باشد.۴ گرچه سند این دو روایت با طرق کتاب‏های

1.. ر. ک: ح ۸۳ (محمّد بن الحسن الصفّار، عن محمّد بن عیسی بن عبید و یعقوب بن یزید، عن زیاد بن مروان القندی ...)، ۲۵، ۶۳، ۱۲۴(محمّد بن الحسن بن الولید، عن محمّد بن الحسن الصفّار، عن محمّد بن عیسی بن عبید، عن زیاد بن مروان القندی ...).

2.. ر. ک: الفهرست، طوسی: ش۳۲.

3.. ر. ک: ح ۴۰، ۹۲ (علیّ بن حسین بن بابویه، عن عبد اللّٰه بن جعفر الحمیری، عن محمّد بن عیسی بن عبید)، ۱۱۸ - ۱۱۹ (علیّ بن حسین بن بابویه القمی، عن سعد بن عبد اللّٰه، عن محمّد بن عیسی بن عبید...)، ۹۳ (مظفّر بن جعفر العلوی، عن جعفر بن محمّد بن مسعود، عن محمّد بن مسعود، عن محمّد بن نصیر، عن محمّد بن عیسی بن عبید، عن حمّاد بن عیسی...).

4.. ر. ک: ح ۲ - ۳ (محمّد بن الحسن الصفّار، عن عبد اللّٰه بن جعفر الحمیری، عن محمّد بن عیسی بن عبید، عن حسین بن سعید الأهوازی).


میراث تفسیری محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی
266

آن را برای این روایت محتمل دانست.

کتاب‏های محمّد بن ابی عمیر بغدادی

دو روایت (۲۵/۱ در صد کلّ روایات) از روایات عبیدی به ابن ابی عمیر می‏رسد۱ و با توجّه به این که او از راویان اصلی کتاب‏های ابن ابی عمیر شمرده شده،۲ می‏توان گفت که این روایات نیز از کتاب‏های ابن ابی عمیر گرفته شده است.

کتاب علی بن اسباط کوفی

عبیدی در دو روایت (۲۵/۱ در صد کلّ روایات) از علی بن اسباط نقل کرده است: یکی با مشارکت محمّد بن حسین بن ابی الخطّاب و دیگری خود به تنهایی.۳ شیخ طوسی نیز محمّد بن حسین بن ابی الخطّاب را راوی کتاب ابن اسباط معرّفی کرده است.۴ بنا بر این می‏توان گفت که منبع این دو روایت، کتاب اوست.

کتاب زیاد بن مروان قندی انباری بغدادی

در چهار روایت (۳۶/۲ در صد روایت‏ها) عبیدی از زیاد بن مروان نقل می‏کند: در یک

1.. ر. ک: ح‏ ۷۵ (علیّ بن شبل الوکیل، عن ظفر بن حمدون، عن إبراهیم بن إسحاق الأحمری النهاوندی، عن محمّد بن عیسی بن عبید...) و ۱۰۴ (مظفّر بن جعفر العلوی، عن جعفر بن محمّد بن مسعود، عن محمّد بن مسعود، عن محمّد بن نصیر، عن محمّد بن عیسی بن عبید، عن ابن أبی عمیر...).

2.. الفهرست، طوسی: ش۶۱۸ (أخبرنا بجمیع كتبه و روایاته... و أخبرنا بها ابن أبی جید، عن ابن الولید، عن الصفّار، عن یعقوب بن یزید و محمّد بن الحسین و أیوب بن نوح و إبراهیم بن هاشم و محمّد بن عیسى بن عبید، عن محمّد بن أبی عمیر).

3.. ر. ک: ح ۸۵ (محمّد بن الحسن الصفّار عن محمّد بن عیسی بن عبید و محمّد بن حسین، عن علیّ بن أسباط...) و ۸۶ (محمّد بن الحسن الصفّار، عن محمّد بن عیسی بن عبید، عن علی بن أسباط ...). در این روایت، «علیّ بن أسباط» به «عبید بن أسباط» تصحیف شده است.

4.. الفهرست، طوسی: ش۳۸۴ (له أصل و روایات... أخبرنا ابن أبی جید، عن ابن الولید، عن الصفّار، عن محمّد بن الحسین بن أبی الخطّاب، عن علیّ بن أسباط).

  • نام منبع :
    میراث تفسیری محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 995
صفحه از 291
پرینت  ارسال به