زیستنامه
نسب و خاندان
مُحَمَّد بن عیسی بن عبید بن یقطین بن موسی۱ که از او در کتابهای رجالی با عناوینی چون «محمّد بن عیسی بن عبید یقطینی»، «مُحَمَّد بن عیسی بن عبید»، «محمّد بن عیسی یقطینی»، «محمّد بن عیسی عبیدی»، «محمّد بن عیسی»، «ابن عیسی»، «عبیدی» و «یقطینی» یاد میشود،۲ از موالی (همپیمانان) اسد بن خزیمه (بنی اسد)۳ است. وی، بغدادی و ساکن محلّه سوق العطش بوده است.۴
جدّ اعلای او، یقطین بن موسی، پیش از قیام زید بن علی در سال ۱۲۲ق به جنبش عبّاسیان پیوست. گفتهاند او با برنامهریزی زیرکانه، سفّاح را به رهبری نهضت رسانید و پس از پیروزی بنی عبّاس، به عنوان یکی از نزدیکان و رازداران خلفای عبّاسی در سمتهای مختلف خدمت کرد. منصور عبّاسی، او را به مأموریت نزد ابو مسلم خراسانی فرستاد و در شمار کسانی بود که جسد منصور را در سال ۱۵۸ق در گور نهادند. مهدی عبّاسی در سال
1.. ر. ک: رجال النجاشی: ش۸۹۶.
2.. آن گونه که از نرمافزارهای درایة النور و اسناد صدوق بر میآید، گاه در اسانید با عناوین محرّفی از عبیدی یاد شده است، مانند: «محمّد بن عیسی بن عبید اللّٰه الیقطینی»، «محمّد بن عیسی (اشعری پدر احمد بن محمّد بن عیسی)»، «احمد بن محمّد»، «احمد بن محمّد بن عیسی»، «محمّد بن الحسن»، «محمّد بن الحسین»، «محمّد بن اسماعیل» «محمّد بن قیس»، «محمّد بن یحیی»، «محمّد بن علی الکوفی»، «العبدی» و «المعاذی».
3.. ر. ک: همان: رجال الطوسی: ش۵۴۶۴ و ۵۸۸۷.