فصل اول:

اصول و مبانی شناختی در کاربست متون وحیانی

فهم متن تابعی از فرایند فهم واقع است؛ یعنی همان فرایندی که برای فهم واقع رخ می‏دهد در فهم متن نیز همان به وقوع می‏پیوندد. فرایند فهم همواره یکسان است؛ با این تفاوت که موضوع در واقع، خارج عینی و در متن الفاظ هستند. به عبارت دیگر نشانه دال به معنا در موارد گوناگون متفاوت می‏شود، اما فرایند فهم یکی است. دقیقاً به دلیل آنکه فرایند فهم معنا را نمی‏توان از فرایند شناخت جدا کرد، معتقدیم که شناسایی معنا باید به گونه معناشناسی شناختی باشد؛ زیرا هر نظریه‏ای که در فرایند شناخت به آن می‏پردازیم، نتیجه‏اش باید در قواعد فهم متن نیز مشاهده شود؛ به این دلیل واضح که هر عامل تأثیرگذاری در فرایند شناخت در فرایند فهم نیز تأثیرگذار خواهد بود. از جمله این موارد، عواملی همچون محیط و روان انسان است؛ اما همان‏طور که در شناخت واقع عوامل این چنینی در فهم نباید لحاظ شود و برای فهم دقیق باید آنها را کنار گذاشت، در فرایند فهم متن نیز باید کنار گذاشته شوند.

نکته دیگر آنکه با وجود لزوم توجه به شناخت در فرایند فهم، نباید از زبان و کاربران آن غفلت کرد. این بدین معناست که در فهم متن، کار میدانی لازم