شکل شماره۱۱: اقسام طرحواره‏ها

به طور طبیعی اَبَرطرحواره‏ها به عنوان محدودیت‏های نقشه‏های استعاری در تبیین استعاره به خدمت گرفته می‏شوند. آنها به خواص حقیقی و عینی جهان اشاره نمی‏کنند، بلکه به راه‏های ما از فهم جهان اشاره دارند. برای اثبات این دیدگاه عبارت زیر را در نظر بگیرید.

«بیکاری افزایش‏یافته در دوره گذشته»

این مفهوم استعاری زیربنای استفاده از حرکت رو به بالای سریع نقشه‏ها بر روی متغیری که آن نیز سریع تصور می‏شود را تشکیل می‏دهد؛ اما باید گفت برداشت چنین قضاوتی از یک جسم خارجی در حال حرکت چندان روشن نیست. افزون بر آن، این عقیده که بیکاری ماهیتی است که قابلیت تغییرپذیری را دارد (و اینکه مفهوم‏سازی می‏شود به عنوان یک شیء به پرواز درآمده) واقعیتی درباره الگوهای طبیعی ما از اندیشه است نه اینکه واقعیتی درباره جهان باشد. شیء‏وارگی انتزاعاتی نظیر رویدادها، فعالیت‏ها، احساسات و ایده‏ها در حقیقت به عنوان استعاره‏های هستی‏شناختی به همین الگوها ارجاع می‏دهند.

از ویژگی‏های متمایز آن دسته از عناصر مفهومی که ابرطرحواره‏ها را تشکیل می‏دهند این است که آنها اساساً نه مبدأ استعاره هستند و نه مقصد آن. در مجموع، ویژگی‏های اَبَرطرحواره‏ها از یک صحنه برخی از خواصی را دارد که به

تصاویر حسی نشان داده می‏شود. از این سطح طرحواره‏ها به عنوان سطح اَبَرطرحواره‏های سازماندهی مفهومی یاد می‏شود. ازآنجاکه این سطح فراتر از تمایز مفاهیم حسی و عکس‏العملی است شامل موارد زیر است:

۱. مقولات هستی‏شناختی، مثل رویداد، فرایند، اشیا، اسمی و رابطه‏ای؛

۲. جنبه‏های ابعادی؛ حوزه‏ای مثل: (به موقع، استمراری، سریع - آهسته و غیره)؛

۳. بی‏نهایت؛ عددی (یعنی: تعداد مطالب مطرح شده در یک رابطه)؛

۴. ساختار مسیرپیما و مرزنما (یعنی: سازمان دادن شکل زمینه)؛

۵. ساختار علّی؛ ساختار نما – پایه؛ ساده و پیچیده (یعنی: پیکره‏بندی داخلی).

بدین‏ترتیب اگر مقصد استعاره اولیه تناسب کمیتی باشد (برای مثال شادی) مبدأ نیز باید (به عنوان مثال: روشنایی) باشد. اگر مقصد یک رویداد زمانی (به عنوان مثال: مرگ) باشد مبدأ باید (برای مثال: جدایی) باشد. اگر مقصد یک رابطه یا فرایند بین دو نفر باشد (برای مثال گروه، اعضا، شناسا و اطلاعات شناخت)، مبدأ نیز باید همین ویژگی‏ها را داشته باشد (برای مثال: ظرف و مظروف؛ بینا و جسم دیده‏شونده). جدول زیر تعدادی از طرحواره‏های تصویری، طرحواره عکس‏العملی و اَبَرطرحواره‏هایی را که مربوط به مفاهیم مبدأ و مقصد در استعاره هستند و همچنین ساختار به اشتراک گذاشته شده توسط آنها را نشان می‏دهد.