1.. See. e.g. Rice, "‘Alī in Shī‘a Tradition". MW, ۴, p. ۲۹-۳۰; Goldziher, Vorlesungen Über Den Islam, Heidelberg, p. ۲۱۷-۲۱۸; Rubin, "Pre-existence and Light", IOS, ۵, p. ۶۲ ff.

2.. IOS, ۵, p. ۹۸ ff.
حدیث بسیار مشهوری که مطابق آن پیامبر[ صلی الله علیه و اله] فرمود: «علیّ منی وأنا من علیّ»، بر اساس مفهوم نور محمد[ صلی الله علیه و اله] شرح می‌‌شود. حرف اضافه «مِن»، به عنوان «مِن للتبیین» لحاظ می‌‌شود، که بر این‌همانی دلالت دارد، و از این رو ترجمه حدیث چنین می‌‌شود: «علی خود من است و من علی هستم». اساس این تفسیر احادیثی هستند مبنی بر این که محمد[ صلی الله علیه و اله] و علی‌[ علیه السلام] از یک نور نبوی واحد خلق شده‌اند، که در اصلاب اجداد مشترک‌شان از یکی به دیگری منتقل شد تا این که در صلب عبدالمطلب قرار داده شد (إبن بطریق، عمدة، ص۱۰۴ و پس از آن). عباسیان نیز به نوبه خود حدیثی را دربارۀ نوری الهی به نام نور الخلافة مطرح کردند، نوری که از هاشم و از طریق عباس و اولادش به خلفای عباسی به ارث رسیده است (حاکم نیشابوری، مستدرک، ج۳، ص۳۳۱؛ هم‌چنین ر.ک: Goldziher, Muslim Studies, II, p. ۶۱). حدیثی دیگر با این دیدگاه شیعی در تعارض است، زیرا متذکر می‌شود خلفایی که قبل از علی‌[ علیه السلام] عملاً حکومت کردند، یعنی ابوبکر، عمر و عثمان، نیز سهمی یکسان از نور محمد[ صلی الله علیه و اله] داشتند که گفته شده میان پدران‌شان تقسیم شده است (ابن حجر البیهقی، صواعق، ص۸۲ـ۸۳).

1.. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۳۵. شیعه گاهی تأکید می‌کند که عباس سزاوار وراثت محمد[ صلی الله علیه و اله] نبود، زیرا برخلاف علی[ علیه السلام] مهاجر نبود، و لذا در توافق مورد بحث شرکت نداشت. ر.ک: همان.

2.. همان، ص۱۸.

3.. در حقیقت نه تنها بر حقوق علی‌[ علیه السلام] بلکه بر حقوق حسن و حسین‌[ علیهما السلام] نیز به خاطر رابطه نزدیک‌شان با محمد[ صلی الله علیه و اله] تأکید می‌‌شد. آنها پسران علی‌[ علیه السلام] از همسرش، فاطمه‌[ علیها السلام] دختر محمد[ صلی الله علیه و اله] بودند. گاهی از آنها، بدون ذکر نام علی‌[ علیه السلام] پدر واقعی‌شان، با عنوان پسران خود محمد[ صلی الله علیه و اله] یاد می‌شود. از پیامبر[ صلی الله علیه و اله] نقل شده که: تمام پسران به پدران‌‌شان تعلق دارند، به جز پسران فاطمه[ علیها السلام] که من پدر و خانواده آنها هستم (خرگوشی، شرف النبی، ص۱۲، ستون اول؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۵۸؛هم‌چنین ر.ک: شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۹، بحثی در مورد امکان قلمداد کردن پسران یک دختر به منزله اولاد خود شخص). در حدیث دیگری آمده تا زمانی که محمد[ صلی الله علیه و اله] زنده بود، حسن و حسین [ علیهما السلام] هرگز علی[ علیه السلام] را «پدر» خطاب نکردند (خرگوشی، شرف النبی، ص۱۳، ستون دوم؛ إبن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۳۰۶-۳۰۷؛ خوارزمی، المناقب، ص۸). حتی گفته شده که حسن و حسین[ علیهما السلام] از لحاظ ظاهری به محمد[ صلی الله علیه و اله] شبیه بودند (ر.ک: بخاری، الصحیح، ج۴، ص۲۲۷، ج۵، ص۳۳؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱۷؛ ترمذی، الصحیح، ج۱۳، ص۱۹۶)، اما گفته شده افراد دیگری نیز شبیه پیامبر[ صلی الله علیه و اله] بودند (زرقانی، شرح المواهب الدینیّه، ج۷، ص۱۷؛ ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج۷، ص۷۶ـ۷۷؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱۷).