پیش‌‌بینی کرده بود.^۱ عکس‌العملی که از ‌‌امام [علیه السلام] در برابر خبر اعدام معلّی روایت شده، حتی صریح‌تر است: «خداوند معلّی را رحمت کند! من انتظار چنین رویدادی را داشتم، زیرا او اسرار ما را برملا ساخته بود. گناه کسی که علیه ما جنگی را آغاز نماید، بیشتر از کسی نیست که اسرار ما را افشا کند؛ هر که اسرار ما را برای کسی که شایسته دانستن آن نیست، فاش کند، از این دنیا نخواهد رفت، مگر ‌این‌که با سلاح‌‌ها [ی دشمنان] مجروح شود و در غیر این صورت از دیوانگی (یا فلج، بِخَبَل) خواهد مرد».^۲ بسیار عجیب ‌این‌که ماهیت دقیق افشاسازی‌‌های معلّی مشخص نشده؛ مجلسی، برخلاف سایرین، صرفاً می‌گوید ‌‌امام [علیه السلام] نگران کشته شدن معلّی بود، چراکه اشتیاق وی را برای علنی‌‌سازی ‌‌‌عقاید شیعه دیده بود، و معلّی پس از بی‌‌اعتنایی به هشدار ‌‌امام [علیه السلام] کشته شد.^۳

در گزارشی دیگر، صادق [علیه السلام] می‌گوید اموری را محرمانه با معلّی در میان گذاشته که معلّی بعداً‌‌‌ آن‌ها را برملا ساخت و همین امر موجب گرفتاری وی شد.^۴ اما برخلاف تمام مطالب پیش‌گفته، طبق گزارشی دیگر، معلّی به اعتمادی که به وی شد خیانت نکرد، بلکه عموی منصور دوانیقی، یعنی داود بن علی (د. ۱۳۳ق/۷۵۰م) وی را تنها به خاطر این به کشتن داد که حاضر نشد اسامی پیروان صادق [علیه السلام] را افشا کند.^۵ دلایل دیگری نیز برای اعدام معلّی به دستور داود

قوی چنین احتمالی داده‌‌اند.

در یکی از این نقل‌ها، صادق [علیه السلام] در حال موعظه وی پیرامون اهمیت کتمان اسرار وصف شده است: «هر کسی که سنت ما را فاش سازد، مانند کسی است که منکر آن باشد»؛^۱ «‌‌‌عقاید ما را پنهان کن و فاش نساز. خداوند کسی را که ‌‌‌عقاید ما را پنهان کند، در این دنیا ترفیع داده و در آخرت، آن (یعنی ‌‌‌عقاید) را به نوری میان دو چشم وی تبدیل خواهد کرد که وی را به سمت بهشت رهنمون می‌‌سازد. خداوند کسی که سنت ما و ‌‌‌عقاید ما را فاش ساخته و کتمان نکند، در این دنیا خوار می‌‌سازد و در آن دنیا نور میان چشم‌‌های وی را زائل کرده و به تاریکی‌ای بدل می‌‌سازد که او را به سمت جهنم خواهد کشاند. تقیّه، دین ما و دین پدران ماست؛ کسی که تقیّه ندارد، دین ندارد».^۲ گفته شده صادق [علیه السلام] رفتار معلّی و عواقب غم‌‌انگیز آن را