155
اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین

آمرزش كرده است. همچنین به گفته امام صادق علیه السلام، مانند عبدالملک دیگر نمی‌آید۱ و زراره از اهالی بهشت است.۲

گویا حمران بیش از سایر اعضای این خاندان با اهل‌بیت علیهم السلام همراهی داشته است. علاقه وافر حمران به ائمه علیهم السلام و تبعیت کاملش از آنان، در گزارش‌های متعددی قابل پی‌جویی است. اطاعت‌پذیری محض حمران به گونه‌‌ای ‌بوده است که تنها روایات و سخنان ائمه علیهم السلام را روایت می‌کرد و اگر دیگران کلامی غیر از کلام ائمه علیهم السلام می‌گفتند، حمران آنان را به سخنان ایشان سفارش می‌کرد و در صورت تخلف، ترکشان می‌کرد.۳ وی همچنین در مناظراتش تنها از کلمات اهل‌بیت علیهم السلام استفاده می‌کرد و به همین جهت مورد تمجید آن بزرگواران قرار می‌گرفت.۴ اگر امام علیه السلام در مجلسی حضور داشت، حمران به خودش اجازه صحبت کردن در آن مجلس را نمی‌داد.۵ چنین تبعیت محضی از کلام ائمه علیهم السلام، موجب توجهات خاص ائمه علیهم السلام به وی شده بود؛ به‌گونه‌‌ای ‌که امام صادق علیه السلام در تبیین جایگاه وی فرمود: «تنها حمران و عبداللّه بن‌ابی‌یعفور از اقوال و دستورات من اطاعت و تبعیت محض دارند».۶

حمران افزون بر تبعیت محض از ائمه علیهم السلام، توجه فراوانی به موضوعات مطرح در مسئله امامت، داشته است. تعداد فراوان روایات وی درباره مسائل مختلف امامت نشانگر اهمیت این مسئله برای وی است.۷

1.. همان، ص۱۷۶۔۱۷۷؛ این روایت در فصل دوم از بخش اول، در پانوشت معرفی عبدالملک بن اعین ذکر شد.

2.. همان، ص۱۷۶۔۱۷۷.

3.. همان، ص۱۷۹.

4.. کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۷۱.

5.. شیخ صدوق، معانی ‏الأخبار، ص۲۱۲.

6.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۱۸۰.

7.. با تتبع در کتب حدیثی نمایان می‌شود که حمران حدود ۳۰ روایت بدون تکرار در مورد مسائل مختلف امامت دارد؛ اما در مورد سایر مباحث کلامی همچون توحید، عدل و معاد حدود ۱۲ روایت بدون تکرار دارد.


اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
154

پرسید.۱ این نزدیكی به امام علیه السلام تا آنجا پیش می‌رود که زراره پیراهنی که حضرت علی علیه السلام در هنگام شهادت بر تن داشته را در محضر امام باقر علیه السلام می‌بیند.۲ اعتماد ائمه علیهم السلام به نسل‌های بعد این خاندان نیز به حدی ‌بود که امامانِ پس از خود را، با وجود خفقان بسیاری که حاکمان ایجاد كرده بودند، به آل‌اعین معرفی می‌کردند. امام رضا علیه السلام چنان به حسن بن‌جهم بن‌بکیر اطمینان داشت که امام جواد علیه السلام را به او معرفی كرد. حسن بن‌جهم می‌گوید:

کنار امام رضا علیه السلام نشسته بودم که امام رضا علیه السلام فرزندش را که هنوز طفل خردسالی بود، فراخواند و او را در دامن من نشاند و فرمود: «پیراهن را از تنش بیرون بیاور». چون پیراهنش را درآوردم، فرمود: «میان دو شانه‌‌اش را نگاه کن». نگاه کردم؛ در یکی از شانه‌‌هایش علامتی به شکل مُهر در داخل گوشت بدنش دیدم. آن حضرت فرمود: «آیا این نشانه را می‌‌بینی؟ مانند این مُهر در همین قسمت از بدن پدرم نیز وجود داشت».۳

تبعیت محض این خاندان از امامان علیهم السلام و زحمات‌شان در فراگیری و نشر معارف اهل‌بیت علیهم السلام آنان را در زمره بهترین اصحاب ائمه علیهم السلام قرار داده است. امام علیه السلام حمران را از شیعیان مخلص قلمداد كرده۴ و پس از وفاتش برای او رحمت طلبیده است.۵ امام صادق علیه السلام نیز پس از درگذشت عبدالملک۶ و بکیر۷ برای آنان طلب

1.. صفار، بصائر الدرجات، ص۱۶۲.

2.. کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۵۶.

3.. شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۲۶۷.

4.کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۱۷۶.

5.. روى ابن عقدة عن جعفر بن عبداللّه قال حدثنا حسن بن علی قال حدثنی عبداللّه بن بكیر عن زرارة عن شهاب بن عبد ربه قال جرى ذكر حمران عند أبی عبداللّه علیه السلام فقال مات و اللّه مؤمنا ( علامه حلی، خلاصة الرجال، ص۶۳۔ ۶۴).

6.. کشی، اختیار معرفة الرجال، ص۱۷۵.

7.. همان، ص۱۸۱.

  • نام منبع :
    اندیشه‌های ‌کلامی خاندان اعین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1399
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1068
صفحه از 208
پرینت  ارسال به