لذّت بى تو بودن

همان گونه كه گفتيم، رابطه با هر كسى لذّت بخش نيست . شرط اساسى لذّت بخش بودن يك ارتباط، هماهنگى روحى طرفين است . اگر اين هماهنگى ، وجود نداشته باشد ، رابطه ميان افراد ، لذّت بخش نبوده ، بلكه مايه رنج و عذاب خواهد شد و بر مشكلات روحى و روانى انسان مى افزايد . از اين رو ، نه تنها توسعه رابطه با چنين افرادى ، ثمربخش نخواهد بود ، بلكه زيان آور بوده و رنج و زحمت انسان را افزايش مى دهد . آن بخش از آموزه هاى دين كه توصيه به دورى از مردم مى كند ، مربوط به چنين روابطى است . امام على عليه السلام مى فرمايد :
آسودگى را جستجو كردم و آن را نيافتم مگر در ترك ارتباط با مردم ، جز براى برقرار ماندن زندگى دنيا . دنيا و ارتباط با مردم را ترك كنيد تا در دو جهان ، آسوده باشيد و از عذاب الهى ، ايمن گرديد . ^۱
در شرايطى كه همه مردم، اهل دنيا شده باشند و انسان هاى صالح و امين و با ايمان ، همچون درّ گران بها كم ياب يا ناياب باشند ، بهترين روش براى ايمنى از شرّ صالحان ، به حداقل رساندن ارتباط هاى ناسالم اجتماعى است . از اين طريق ، انسان از شرّ اشرار ، راحت مى گردد و اين ، خود كمك بزرگى به آرامش زندگى بوده ، از به خطر افتادن آن ، جلوگيرى مى كند . امام على عليه السلام در اين باره مى فرمايد :
كمى ارتباط ، مايه صيانت از دين است و انسان را از نزديكى با اشرار ، راحت مى سازد . ^۲
اين جاست كه تنهايى ، مايه راحتى و آسايش دينداران مى گردد . امام

بسيارى از نارضايتى ها را بايد در فقدان روابط دوستانه جستجو كرد. نارضايتى درونى، هميشه معلول محروميت مالى و ناكامى در به دست آوردن رفاه نيست؛ ناكامى در صميميت و فقدان دوستان صميمى ، از عوامل مهم در نارضايتى و ناخرسندى است.
البته اصل مهم در روابط با ديگران ، «همسانى» افراد است . لذّت دوستى هنگامى به وجود مى آيد كه انسان بتواند همانند خود را بيايد و با او رابطه برقرار كند . امام صادق عليه السلام در اين باره مى فرمايد :
براى هر چيزى ، چيز ديگرى است كه آسايش خود را در آن مى جويد و همانا مؤمن ، آسودگى خود را در برادر مؤمن خود مى يابد؛ همان گونه كه پرنده، آسودگى خود را در همانند خود مى يابد . ^۱
صِرف مجاورت و ارتباط بدون صميميت ، مايه خرسندى و خشنودى انسان نمى گردد . آنچه به يك ارتباط، معنا مى دهد و آن را لذّت بخش مى سازد ، ارتباط روح ها و جان هاست و اين ارتباط، هنگامى به وجود مى آيد كه روح ها، هم افق و هم فكر باشند.
اگر دوستان خوبى داريد، قدر آنان را بدانيد، رابطه با آنان را مستحكم كنيد ، از بودن با آنها لذّت ببريد ، به وجودشان افتخار كنيد، خدا را شكر كنيد و بدانيد كه اگر آنان نبودند ، زندگى بر شما سخت تر مى شد . و اگر از اين نعمت ، محروم هستيد يا به اندازه كافى ، دوست صالح نداريد ، در توسعه آن بكوشيد و مطمئن باشيد كه بدين وسيله ، بخشى از ناراحتى ها و نارضايتى هاى شما برطرف مى شود . دوستان شما ثروت هايى هستند كه مى توانند احساس خوش بختى را به شما برگردانند.