79
هنر رضايت از زندگي

از خانه اى وسيع بيان كرده است. ۱ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نيز از آن به عنوان نعمت دنيا ياد كرده است. ۲ وقتى از امام كاظم عليه السلام پرسيدند كه: لذّت زندگى دنيا در چيست؟ يكى از امورى را كه در پاسخ مطرح فرمودند ، «خانه وسيع» بود. ۳
منزل كوچك نمى تواند آسايش انسان را تأمين كند . انتظارى كه از خانه مى رود ، اين است كه مايه راحتى و آسايش باشد و اين ، هنگامى محقّق مى شود كه فضاى كافى وجود داشته باشد . اگر فضاى خانه ، ناكافى باشد ، خود به عاملى براى نارضايتى تبديل مى شود . امام باقر عليه السلام مى فرمايد:
كوچك بودن خانه ، از شقاوت زندگى است . ۴
البته وقتى صحبت از خانه وسيع مى شود ، اندازه اى دارد . مراد ، داشتن كاخ يا ساختن قصر نيست ؛ برخوردارى از خانه اى است كه به اندازه نياز و كفايت باشد . آنچه مايه آرامش است ، خانه اى است كه به اندازه نياز خانواده باشد . البته ميزان نيازهاى واقعى در خانواده ها متفاوت است ؛ ولى مهم اين است كه خانه، به اندازه نياز باشد و نه بيشتر .
گاهى موارد ، خانه از كاركرد خود خارج مى شود و چهره ديگرى به خود مى گيرد . قرآن در بيان ويژگى هاى برخى تمدن هاى نابودشده ، مى فرمايد :
«أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةً تَعْبَثُونَ وَ تَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ .

1.امام صادق عليه السلام : «سه چيز ، مايه راحتى مؤمن است : خانه وسيعى كه خانواده او را فراگيرد و دگرگونى حال او را از مردم پنهان سازد» (الكافى ، ج ۶ ، ص۵۲۵ ؛ الخصال ، ص۱۵۹ ؛ المحاسن ، ج۲ ، ص۶۱۰) .

2.رسول خدا صلى الله عليه و آله : «سه چيز از نعمت هاى دنياست : ... و منزل بزرگ» (كنز العمّال ، ج ۳ ، ص ۲۵۹ ؛ المطالب العالية ، ج ۲ ، ص ۱۵۵) .

3.ر . ك : الكافى ، ج۶ ، ص۵۲۶ ؛ المحاسن ، ج۲ ، ص۶۱۱ .

4.الكافى ، ج۶ ، ص۵۲۶ ؛ المحاسن ، ج۲ ، ص۶۱۱ .


هنر رضايت از زندگي
78

ميانه روى در خرج كردن ، نيمى از زندگى است. ۱
امام على عليه السلام ميانه روى و تدبيرگرى را نشانه خيرخواهى خداوند نسبت به انسان دانسته ، مى فرمايد:
خداوند ، هر گاه خير بنده اى را بخواهد ، ميانه روى و حسن تدبير را به وى الهام مى كند و او را از بدتدبيرگرى و اسراف ، دور مى سازد . ۲
اين كلام ، همبستگى ميانه روى با تدبيرگرى و تقابل اسراف با تدبيرگرى را به خوبى نشان مى دهد . در كلام ديگرى از حضرت نيز تبذير و تدبيرگرى در مقابل يكديگر قرار گرفته اند:
حُسن تدبير و دورى از تبذير ، از حُسن سياست است . ۳
كسانى كه اهل تبذير و اسراف هستند ، به دليل فقدان تدبيرگرى ، معمولاً از عنصر رضامندى، كمتر برخوردارند ؛ زيرا اين حالت ، از يك سو همراه با زياده خواهى و سيرى ناپذيرى است و از سوى ديگر، موجب اتلاف منابع (روزى) مى گردد .
بريز و بپاش و خرج بى رويه، هر چند شايد ساعاتى ، مايه خوشى انسان گردد ، ولى تداوم نخواهد داشت . آينده نگرى و رضامندى پايدار در تدبيرگرى ، اندازه گيرى و ميانه روى است . اين ، قانون زندگى است .

۳ . خانه زندگى

يكى از نيازمندى هاى انسان ، «مكان» زندگى است . بشر ، به خانه اى نياز دارد تا در آن آرام گيرد .
امام صادق عليه السلام يكى از عوامل آسايش انسان در دنيا را برخوردارى

1.مسند الشهاب ، ج۱ ، ص۵۵، ح۳۳ .

2.غرر الحكم ، ح۸۰۵۷ ؛ عيون الحكم والمواعظ، ص۱۳۱ .

3.غرر الحكم ، ح۷۶۱۸ ؛ عيون الحكم والمواعظ، ص۲۲۹ .

  • نام منبع :
    هنر رضايت از زندگي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    rl
    تاریخ انتشار :
    02/01/1387
    نوبت چاپ :
    h,g
تعداد بازدید : 2706
صفحه از 188
پرینت  ارسال به