73
هنر رضايت از زندگي

از آنچه گفتيم ، معلوم مى گردد كه تأمين بودن روزى ، نقش مؤثّرى در احساس آرامش دارد و اين ، جز از راه كار و تلاش به دست نمى آيد . با نشستن و دعا كردن ، روزى تأمين نمى گردد و آن گاه كه روزى ، تأمين نباشد ، انسان ناآرام مى شود و ناآرامى ، موجب نارضايتى مى گردد .

ج ـ كار و خودْارزش بخشى

با كار كردن ، نيازهاى زندگى انسان تأمين مى شود و بدين وسيله ، «استقلال زندگى» تأمين مى گردد . كسى كه با تلاش و زحمت خود ، زندگى اش را تأمين مى كند ، وابسته به ديگران نيست . سربار ديگران بودن ، مايه خوارى و ذلّت انسان مى گردد . در حقيقت ، كسى كه كار نمى كند ، با آبروى خويش معامله مى كند ؛ آبرو مى دهد و كالا مى خرد! ۱ تجارت با آبرو ، مساوى است با خوار شدن نزد ديگران و از بين رفتن عزّت نفس .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به ابوذر توصيه مى كنند :
اى ابوذر! از گدايى بپرهيز كه حالت خواستن از مردم ، ذلّت حاضر است و فقرى است كه به سوى آن ، شتاب گرفته اى. ۲
امام سجاد عليه السلام مى فرمايد:
حاجت خواهى از مردم مايه ذلت زندگى مى شود و حيا را از ميان مى برد و از وقار و شكوه آدمى مى كاهد. ۳
از اين رو ، پديده «سربار ديگران بودن» يا «زندگى وابسته داشتن» به شدّت مورد نكوهش قرار گرفته است . عزّت نفس يا احساس ارزشمند بودن ، ۴ يكى از اساسى ترين نيازهاى روانى انسان است . طبيعى است كسى

1.پديده تجارت با آبرو ، در روايات بسيارى مطرح شده و مورد نكوهش قرار گرفته است.

2.كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج۴ ، ص۳۷۵ ، ح۵۷۶۲ ؛ الخصال، ج۱، ص۱۸۲ .

3.تحف العقول ، ص۲۷۹ .

4.عزّت نفس يا حساس ارزشمند بودن را در روان شناسى امروز، «خودْارزش بخشى» يا «خودْاحترامى» يا «خودْارزشمندى» نيز مى نامند كه معادل Self Steem است .


هنر رضايت از زندگي
72

قرآن كريم ، خداوند مى فرمايد كه : پس از نماز ، به كسب روزى بپردازيد ۱ و كسانى را كه چنين مى كنند مى ستايد ۲ و مى فرمايد : كه خداوند درياها را مسخّر شما قرار داد ، تا كشتى ها را روى آن حركت دهيد و كسب روزى كنيد. ۳ بنابراين ، تلاش براى كسب روزى ، هيچ منافاتى با ديندارى و توكّل ندارد . وقتى كسى براى كسب روزى خداوند تلاش كند ، با كسب روزى ، آرامش مى يابد . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در اين باره مى فرمايد:
به درستى كه هرگاه روزى انسان تأمين شود ، نفْس آرام مى گيرد . ۴
سلمان فارسى ، تربيت شده پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله است . امام باقر عليه السلام از قول وى چنين نقل مى فرمايد :
بدرستى كه نفْس ، وقتى چيزى در زندگى نداشته باشد كه بر آن تكيه كند ، با بى قرارى اصرار مى كند و آن گاه كه زندگى اش تأمين شود ، آرام مى گردد . ۵
امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام تا قوت سالشان را تأمين نمى كردند ، چيز ديگرى خريدارى نمى كردند. امام رضا عليه السلام در تبيين تأثير اين امر مى فرمايد :
هر گاه انسان ، روزى سالش تأمين باشد ، سبك بار گشته ، راحت مى گردد . ۶

1.«فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَوةُ فَانتَشِرُواْ فِى الْأَرْضِ وَ ابْتَغُواْ مِن فَضْلِ اللَّهِ ؛ پس هر گاه نماز تمام شد ، روى زمين ، پراكنده شويد و فضل خدا را طلب كنيد» (سوره جمعه ، آيه ۱۰) .

2.«وَ ءَاخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِى الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ ؛ و گروه ديگرى كه در زمين حركت مى كنند و از فضل خدا طلب مى كنند» (سوره مزمل ، آيه ۲۰) .

3.«اللَّهُ الَّذِى سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِىَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِى وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِى ؛ همان خدايى كه دريا را در تسخير شما قرار داد ، تا به امر او كشتى را روى آن روان سازيد و از فضل او بهره مند شويد» (سوره جاثيه ، آيه ۱۲) .

4.الكافى ، ج۵ ، ص۸۹ ، ح۲ ؛ كتاب من لايحضره الفقيه، ج۳، ص۱۶۶، ح۳۶۱۹ .

5.الكافى، ج۵، ص۸۹ ، ح۳ ؛ تحف العقول، ص۳۵۱ .

6.الكافى، ج۵، ص۸۹ ، ح۱ ؛ قرب الاسناد، ص۳۹۲ .

  • نام منبع :
    هنر رضايت از زندگي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    rl
    تاریخ انتشار :
    02/01/1387
    نوبت چاپ :
    h,g
تعداد بازدید : 2933
صفحه از 188
پرینت  ارسال به