ممكن است انسان ، دچار لغزش هايى شده باشد كه پيامدهاى تلخى به دنبال آورد . ماندن آنها براى آخرت ، خيلى سخت است . اگر بتوان آنها را در اين دنيا تسويه كرد ، موقعيّت ممتازى است . اين كار ، به وسيله بلاها و شدائد صورت مى گيرد . بلاها غير از كاركرد تكاملى شان، كاركرد ديگرى نيز در زمينه پاك كردن نامه اعمال از رفتار ناصالح دارند . كسى كه بلا مى بيند ، بخشى از گناهان او آمرزيده مى شود . امام باقر عليه السلام مى فرمايد:
وقتى اين آيه نازل شد كه «هر كس عمل بدى انجام دهد ، كيفر آن را مى بيند» بعضى از اصحاب پيامبر خدا صلى الله عليه و آله گفتند : آيه اى از اين سخت تر نيست! پس پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به آنان فرمود : آيا در اموال و جان ها و خانواده تان دچار مصيبت نمى شويد؟ گفتند : بله . حضرت فرمود : اين از آن چيزهايى است كه خداوند به وسيله آن ، براى شما حسنه مى نويسد و به وسيله آن ، بدى ها را محو مى كند . ۱
سختى بلا ، سختى پاكيزه شدن است و پاكيزگى ، ارزش سختى هاى آن را دارد . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
هيچ درد و رنج و اندوه و حزن و غمى به مسلمان نمى رسد ، حتّى تيغى كه به پاى او مى رود ، مگر اين كه خداوند متعال ، گناهان وى را به خاطر آن مى آمرزد . ۲
بلا ، همانند كوره اى است كه ناخالصى هاى انسان را از بين مى برد . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در تشبيه معنادارى مى فرمايد :
مَثَل بنده ، هنگامى كه دچار بيمارى شديد يا تب مى شود ، مَثَل آهنى است كه داخل آتش مى شود و در نتيجه ، ناخالصى آن زدوده مى شود و خالص آن ، باقى مى ماند . ۳
1.تفسير العياشى ، ج۱ ، ص۲۷۷ ، ح۲۷۸ .
2.صحيح البخارى ، ج ۵ ، ص ۲۱۳۷ ح۵۳۱۸ ؛ مسند ابن حنبل، ج۲، ص۳۰۳ ؛ ر. ك: تحف العقول، ص۳۸ ؛ مستدرك الوسائل، ج۲، ص۵۷ ؛ بحار الأنوار، ج۷۷، ص۱۴۴ .
3.المستدرك على الصحيحين ، ج۳ ، ص۴۸۸ ، ح۵۸۲۴ ؛ كنز العمّال ، ج۳، ص۳۲۳ .
