انتظار فرج ، به جهت دميدن روح اميدوارى ، خود ، فرج و گشايش به شمار مى رود . امام سجّاد مى فرمايد:
انتظار گشايش ، از بزرگ ترينْ گشايش هاست . ^۱
شايد بتوان نااميدى را بزرگ ترين تنيدگى و سخت ترينِ تنگنا دانست . از اين رو ، رسيدن به مرحله انتظار گشايش كه نشانه روح اميدوارى است ، خود ، بزرگ ترين گشايش به شمار خواهد رفت و به همين جهت، امام على عليه السلام مى فرمايد:
انتظار گشايش ، يكى از انواع آسايش است . ^۲
به همين جهت ، معصومان عليهم السلام با «توجّه دهى» به همين اصل ، افراد گرفتار را آرام مى ساختند .
محمّد بن عجلان مى گويد : نزد امام صادق عليه السلام بودم كه كسى از نيازمندى خود به حضرت شكايت كرد . حضرت در پاسخ وى فرمود :
بردبار باش كه به زودى ، خداوند ، فرج تو را خواهد رساند . ^۳

بر زمان حال نيز وارد مى شود ، به گونه اى كه گويا مصيبتى به بزرگى همه عمر، هم اكنون بر فرد ، وارد شده است .
اين در حالى است كه «پايان پذيرى» ، يكى از اصول مسلّم و قطعى سختى هاست . ممكن است هم اكنون ، به يك سختى مبتلا باشيد ، اما تجربه زندگى نشان مى دهد سختى هاى فراوانى آمده و رفته اند و هيچ يك ، باقى نمانده اند. مطمئن باشيد كه اين يكى نيز باقى نخواهد ماند . درست است كه سختى ها برگشت ناپذيرند ، اما در عين حال پايان پذيرند . برگشت ناپذيرى را نبايد به پايان ناپذيرى تفسير كرد . امام على عليه السلام مى فرمايد:
همانا براى سختى ها اهدافى است و براى آن اهداف ، پايانى است . پس بر آنها بردبار باشيد تا به پايان برسند ؛ چرا كه حركت در برابر آنها پيش از پايان يافتنشان ، افزاينده آنهاست . ^۱
روزى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رو به روى ديوارى نشسته بودند كه سوراخى در آن بود . به سوراخ ديوار اشاره كرد و خطاب به ياران خود فرمود:
اگر سختى بيايد و داخل اين سوراخ شود ، حتما ، راحتى هم مى آيد تا اين كه وارد مى شود و آن را بيرون مى كند . ^۲
بر پايه همين اصل است كه امام على عليه السلام مى فرمايد :
براى هر تنگنايى ، راه خروجى است . ^۳

انتظار گشايش

با توجّه به آنچه بيان شد ، مسئله «انتظار فرج» ، معنا مى يابد . اگر سختى ها پايان پذيرند ، پس بايد منتظر گشايش بود . انتظار گشايش ، نقش بسيار مهمّى در كاهش تنيدگى (فشار روانى) دارد .