نمودند ؛ زيرا آنان دانستند كه دنيا طلب كننده طلب شده است و آخرت ، طلب كننده و طلب شده است . از اين رو ، كسى كه آخرت را طلب كند ، دنيا او را طلب مى كند ، تا اين كه روزى اش را از آن برگيرد و كسى كه دنيا را طلب كند ، آخرت ، او را طلب مى كند ؛ پس مرگ ، او را درمى يابد و دين و آخرت او را فاسد مى كند . ^۱
در حقيقت ، انسان ها به اندازه آگاهى شان از دنيا ، دل از دنيا مى كَنند و به اندازه جهلشان ، به آنْ دل بسته مى گردند. امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
در مناجات خدا با حضرت موسى آمده است: . . . اى موسى! همانا بندگان صالح من ، به اندازه آگاهى شان ، به دنيا بى رغبت شدند و ديگر آفريده هاى من ، به اندازه جهلشان ، مشتاق دنيا شده اند . ^۲
شناخت آخرت نيز به زهدورزى انسان كمك مى كند . چگونه مى توان انتظار داشت كسى كه ارزش آخرت را نمى داند ، نسبت به دنيا بى رغبت گردد؟! امام على عليه السلام مى فرمايد :
چگونه نسبت به دنيا بى رغبت مى شود كسى كه ارزش آخرت را نمى داند . ^۳
براى زاهد شدن نسبت به دنيا بايد آخرت و نعمت هاى آن را شناخت . نَفْس انسان بايد توجيه شود كه اگر دست از دنيا بكشد، چه چيزى نصيب او مى شود و اين امر ، در سايه آخرت شناسى ، قابل تحقّق است. امام على عليه السلام پس از آن كه بهشت را توصيف مى كند ، مى فرمايد :
پس اگر چشم دلت را به آنچه از آن [بهشت] براى تو توصيف كردم ، بيندازى ، نَفْس تو از شهوت ها و لذّت هاى بديع دنيا و مناظر زيباى آن ، روى گردان مى شود . ^۴

پس كليد آسايش ، زهد است و اين كار ، فشارهاى روانى انسان را مى كاهد و او را در برابر مشكلات ، مقاوم مى گرداند . و مايه آسايش روح و بدن مى گردد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد :
دلبسته نبودن به دنيا ، قلب و بدن را آسوده مى گرداند . ^۱

۳ . چشيدن شيرينى ايمان

دلى كه از دنيا فراغت يافت ، حلاوت ايمان را مى چشد . ثمره دل بستگى به دنيا ، رنج و محنت است و ثمره دل نبستن به دنيا ، فراغت و حلاوت . كسى كه دلبسته دنيا باشد ، از شيرينى ايمان نيز محروم مى گردد و اين ، خود ، در افزايش تنيدگى مؤثّر است . محروميت از حلاوت ايمان ، مايه پژمردگى روان انسان مى گردد. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در اين باره مى فرمايد:
شيرينى ايمان ، بر قلب هاى شما حرام است ، تا اين كه نسبت به دنيا بى رغبت شويد . ^۲
كسانى كه دلبسته دنيا نيستند ، باكى ندارند كه چه چيزى از دنيا نصيب ديگران شده و دنيا به كام كيست ؛ و همين امر ، سبب مى شود كه شيرينى ايمان را درك كنند . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
انسان ، در قلب خود ، شيرينى ايمان را نمى چشد ، تا اين كه باكى نداشته باشد كه دنيا به كام كيست . ^۳
شناخت و آگاهى از حقيقت دنيا ، نقشى اساسى در اين زمينه دارد . امام كاظم عليه السلام به هِشام بن حَكَم مى فرمايد :
اى هشام ! همانا خردمندان ، به دنيا زهد ورزيدند و به آخرتْ رغبت