باشيم . اين امر مى تواند مايه حسرت و افسوس شود . اما كسى كه دل بستگى به دنيا را قطع كند ، مى تواند در اين شرايط نيز به خوبى زندگى كند . مهمْ اين است كه زندگى خوبى داشته باشيم و زندگى خوب داشتن ، به اين است كه از آنچه گذشته است ، قطع اميد كنيم . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در اين باره مى فرمايد:
هركس اميدش را از آنچه از دست رفته ، قطع كند ، بدنش آسايش يابد ، و هركس از آنچه خداوند روزى اش كرده ، راضى باشد ، ديده اش روشن مى شود . ^۱

فوايد بى رغبتى به دنيا

۱ . كاهش تنيدگى

جزع كردن و بى تابى نمودن، مخصوص كسانى است كه كامجويى را محور حيات مى دانند ؛ اما كسى كه نسبت به دنيا زاهد و بى رغبت باشد، توان تحمّل و بردبارى او به اندازه چشمگيرى افزايش يافته و از فشار روانى اش كاسته مى شود . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در اين باره مى فرمايد:
هر كس به دنيا بى رغبت گردد ، مصيبت ها بر او آسان مى گردد . ^۲

۲ . آسودگى خاطر

زهد ، روح انسان را از زندان تعلقات دنيا و روان انسان را از بند دل بستگى به دنيا آزاد مى سازد و اين آزادى ، مايه خرسندى و شادمانى انسان مى گردد. به همين جهت ، امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
آسايش را جستجو كردم و آن را در بى رغبتى به دنيا يافتم . ^۳

زاهد باش ، آسوده باش !

اگر دنيا ناپايدار و همراه با سختى هاست و اگر دلبسته شدن و لذّت خواهى از آن ، اين پيامدهاى تلخ را دارد ، پس نبايد به آن ، دل بست . به قول سعدى : «آنچه را نپايد ، دل بستگى نشايد» . اين همان چيزى است كه در ادبيات دين از آن به عنوان «زُهد» ياد مى شود . زهد ، مفهومى غريب و مظلوم است . مردم ، آن را زندگى سوز مى دانند ، در حالى كه بيشترين فايده را براى زندگى بشر دارد . زهد ، به معناى نداشتن و استفاده نكردن نيست ؛ بلكه به معنى دلبسته نبودن است . كسى كه دلبسته دنيا نباشد، لذّت خود را در آن نمى جويد و به همين جهت ، بروز حوادث تلخ ، او را دچار تنش شديد نمى سازد .

كاركرد روانى زهد

نكته مهم ، چگونگى تأثير دل بستگى نداشتن به دنيا در تأمين آسودگى زندگى است . اگر انسان ، رابطه عاطفى و روانى خود را با اين عامل پر فراز و فرود ، قطع كند و دلبسته آن نباشد ، از فراز و فرود آن نيز رها گشته، مدام در تلاطم نخواهد بود ؛ هر چند از مواهب آن نيز بى بهره نخواهد شد.
چنين كسى از روى كرد دنيا خرسند و سرمست نخواهد شد و از روى گرد آن نيز غمگين و ناراحت نمى شود . امام على عليه السلام در تبيين اين حقيقت مى فرمايد :
... و اما زاهد ، پس حقيقتا غم و خرسندى از قلب او خارج شده است . از اين رو ، نه از به دست آوردن دنيا خرسند مى گردد و نه به خاطر از دست دادن آن ، اندوهگين مى شود . بدين جهت ، او آسوده است . ^۱
شايد چيزهاى زيادى باشند كه از دست داده باشيم و يا به دست نياورده