۱ . روش بحث در جامعه شناسى حديث

روش كار در جامعه شناسى حديث اين است كه ابتدا احاديثى را كه ماهيت اجتماعى دارند ، پيدا كنيم. بعد ضمن دسته بندى اين احاديث ، مخاطبان آن ها را مشخص نموده و خود ايشان را هم دسته بندى كنيم. مثلاً احاديثى را كه به رفتار انسان به لحاظ كلامى ، فكرى ، عاطفى يا حركتى مى پردازد ، جدا سازيم. بعد ببينيم اين ها به كدام يك از متغيرهايى كه ما موضوعا به دنبال آن هستيم بر مى گردند؛ مثلاً اقتصاد ، جمعيت ، تاريخ ، توصيه هاى اخلاقى ، اشتغال يا معامله كه اين ها همه كنش بين دو يا چند انسان را مى رساند. ممكن است به نوع محيط جغرافيايى زندگىِ انسان برگردد؛ مانند شهرى ، روستايى يا صنعتى. نيز ممكن است مخاطب برخى از آنها ، خانواده ، طائفه و يا بيشتر از طائفه ، اهل يك شهر يا يك سرزمين باشد. هم چنين ممكن است موضوع حديثى يك شخص باشد و رفتار او را با خانواده يا يك حيوان يا يك مغازه دار بيان كند.
البته اگر يك نوع دسته بندى مدّ نظر ما باشد ، خيلى راحت تر مى توان اين احاديث را پيدا كرد كه اول از يك بُعد كلان نگاه كنيم و بعد در داخل اين ها، متغيرهاى خاص جامعه شناختى را بيابيم. حتى مى توانيم در ابتدا كه كلى نگاه مى كنيم ، متغيرهاى انسانى را به متغيرهاى جامعه شناختى محدود نسازيم و دست كم متغيرهاى علوم انسانى و علوم اجتماعى را مدّ نظر بگيريم و بعد از داخل آن ها، متغيرهاى محدودتر و كاركردهاى مثبت و منفى را درآوريم . بعد در مورد همين منزلت ، ممكن است به دنبال علل و اسباب آن باشيد و آن هايى كه منزلت اجتماعى را تقويت مى كند يا كاهش مى دهد را پيدا كنيد. بعد پيامدهاى آن را نتيجه گيرى كنيد و مخاطبان و اين كه درباره چه كسانى و در چه زمان و مكان و موقعيتى كاربرد دارد را بيابيد.