آنجا اقامت گزید.۱ شیخ طوسی او را در زمره اصحاب امام صادق علیه السلام بر شمرده است.۲ مخالفان درباره محمد راشد مکحولی گفته‌اند: «معتزلی، خشبی، رافضی».۳ بعضی از آنها نیز به اتهام قدری بودنش، فراگیری حدیث از او را نهی می‌کردند.۴ ناگفته نماند که برخی نویسندگان عامه، با تردید از قدری بودن او سخن به میان آورده‌اند.۵
از شخصیت‌های برجسته شیعه که متهم به اعتزال بوده، ابواسحاق ابراهیم‌‌بن محمدبن ابییحییٰ اسلمی مدنی (م.۱۸۴ق) معروف به ابراهیم‌‌بن ابی یحییٰ، از اصحاب خاص امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام است۶ که مخالفان با تعابیری چون «كان قدریاً معتزلیاً»، ۷ «كان رافضیاً قدریاً»، ۸ «كان مجاهراً بالقدر وكان اسم القدر یغلب علیه»، ۹ «كان قدریاً و كان رافضیاً»، ۱۰ «یقول بالقدر»، ۱۱ «كان جهمیاً
1.. ابن‌عدی، الکامل، ج۶، ص۲۰۱.
2.. شیخ طوسی، رجال، ص۲۸۲؛ شوشتری، قاموس الرجال، ج۹، ص۲۶۱.
3.. ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۳ ص۱۴؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ج۳، ص۵۴۴.
4.. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۲، ص۳۳۸.
5.. عبداللّه‌‌بن مبارک دربارۀ مکحولی می‌گوید: «اراه اتهم بالقدر» (مزی، تهذیب الکمال، ج۲۵، ص۱۸۸). از احمدبن حنبل پرسیدند که محمدبن راشد دیدگاه اعتزالی داشته؛ او با تردید در پاسخ گفت: «کذا یقولون» (ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۳، ص۱۰).
6.. نجاشی، رجال، ص۱۴؛ شیخ طوسی دربارۀ وی گفته است: «كان خاصاً بحدیثنا والعامة تضعفه لذلك» (شیخ طوسی، الفهرست، ص۳۴) گفته شده که وقتی ابوالعباس هاشمی از او دربارۀ افضلیت ابوبکر و عمر پرسید، او گفت: «ای جوان، به خدا تو از آن دو برتری». (بسوی، المعرفة و التاریخ، ج۲، ص۱۸۶). ظاهراً او کتابی به نام الموطأ داشته که چند برابر کتاب الموطأ مالک‌‌بن انس بوده است. (ابن‌عدی، الکامل، ج۱، ص۲۲۵؛ بیهقی، معرفة السنن و الآثار، ج۱، ص۱۴۰).
7.. ابن‌عدی، الکامل، ج۱، ص۲۱۷.
8.. ابن‌معین، تاریخ ابن معین، ج۱، ص۱۱۵.
9.. عقیلی، الضعفاء، ج۱، ص۶۳.
10.. ابن‌معین، تاریخ ابن معین، ج۱، ص۱۲۰.
11.. ابونعیم اصفهانی، الضعفاء، ص۵۶؛ ابنابیشیبه، سؤالات ابنابیشیبه لعلی‌‌بن المدینی، ص۱۲۴.
