تاریخ فقه امامیه مطرح بوده است. ابوعمرو کشی نیز یونس را در زمره شش فقیه برتر از اصحاب امام کاظم علیه السلام و امام رضا علیه السلام جای داده است.۱
گفته شده که یونس، بخشهای زیادی از فقه را از حریزبن عبداللّه کوفی سجستانی - از شاگردان زراره - فرا گرفته بود.۲ ولی روش اجتهادی او با رویکرد رأیگرایی زرارةبن اعین تفاوت داشته است.۳ آموزههای فقهی یونس، بر تجویز عمل به نوعی قیاس در استنباط فقهی و محدود کردن عمل به اخبار آحاد مبتنی بوده است.۴ باید افزود که روش استنتاجی و اجتهادورزی یونس در تحلیل مسائل فقهی، در نگاه منتقدان، قیاس تلقی میشده است.۵ از این رو، وی را به عمل کردن به قیاسِ ممنوع متهم میکردند، ۶ در حالی که یونس به اجتهادورزی در دایره سنت پایبند بوده است.۷ ناگفته نماند که هشامبن حکم - استاد یونس - نیز در مسئله قیاس دارای دیدگاههایی بوده و در این باره با هشامبن سالم اختلاف نظر داشته است.۸
به هر روی یونسبن عبدالرحمان با تألیف آثار فراوان فقهی چون الجامع الکبیر فی الفقه، علل النکاح و تحلیل المتعه، الاحتجاج فی الطلاق، اختلاف الحج و العلل الکبیر۹ و همچنین با پرورش برخی شاگردان مبرز، رویکرد اجتهادی-فقهی خویش را در بغداد گسترش داد. یک نسل از فقیهانی که یونسبن عبدالرحمان بغدادی
1.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۳۰.
2.. همان، ص۶۸۱.
3.. همان، ج۱، ص۳۷۳.
4.. پاکتچی، «امامیه»، ص۱۶۷.
5.. پاکتچی، «گرایشهای فقه امامیه در سدۀ دوم و سوم»، ص۲۱.
6.. سید مرتضی، رسائل، ج۳، ص۳۱۱.
7.. در این باره نک: کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۲، ۷۰.
8.. عبداللّهبن جعفر حمیری در اثری به نام ما بین هشام بن حکم و هشامبن سالم والقیاس، و الارواح و الجنه والنار، و الحدیثین المختلفین، موضوعات اختلافی میان هشامین از جمله موضوع قیاس را مورد بررسی قرار داده بوده است. (نجاشی، رجال، ص۲۲۰).
9.. نجاشی، رجال، ص۴۴۷.