علی‌بن جهم پدرش را به دلیل انتخاب اسم «علی» برای وی، سب می‌کرده است.۱ البته او به تبع مخدومش متوکل با معتزلیان نیز خصومت داشته و هنگامی که متوکل عباسی، احمد‌بن ابیدؤاد، وزیر اعتزال‌‌گرای عباسی را تبعید کرد، ۲ علی‌بن جهم نیز با اشعارش ابن ابیدؤاد معتزلی را نکوهش و هجو نمود.۳
در میدان شعر اعتقادی و کشاکش شاعران مذهبی، شعرای شیعه و هوادار اهل بیت علیهم السلام نیز بی‌‌کار ننشسته و تنها نظاره‌‌گر نبوده‌اند، بلکه آنها نیز شجاعانه در این کارزار عقیدتی، به دفاع از آموزه‌های شیعی و حریم اهل بیت علیهم السلام پرداختند. تا جایی‌که درباره کمیت‌بن زید اسدی (م.۱۲۶ق) شاعر مشهور عرب، گفته‌اند: «كان جدلاً و كان أول من ناظر فی التشیع».۴
خندق‌بن مره اسدی از شعرای شیعه و از دوستان کُثّیر عزه، در موسم حج، از جور و ستم‌هایی که به اهل بیت علیهم السلام روا داشته بودند، سخن به میان آورد و از دو خلیفه نخستین برائت جست؛۵ البته در آنجا بر سرش ریختند و او را شهید کردند.۶ گفته شده ابوعباده بحتری (م.۲۸۴ق) در واکنش به اشعار توهین‌‌آمیز مروان‌بن ابیحفصه - شاعر دربار هارون عباسی - نسبت به امیرالمؤمنین علیه السلام، وی را با سرودن ابیاتی سرزنش نمود.۷ همچنین ابوالعیناء بصری (م.۲۸۲ق) در مقابل اشعار کینه‌توزانه علی‌بن جهم بغدادی راجع به امام علی علیه السلام واکنش تندی نشان داد.۸
1.. ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۳۵۷؛ البته کسان دیگری نیز بوده‌اند که به دلیل دشمنی با امیرالمؤمنین علیه السلام پدران‌‌شان را ناسزا می‌گفتند، چرا که نام علی را برای آنان برگزیده است؛ که علی‌بن الجعد از جمله این افراد بوده است. (ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ج۲، ص۲۵۸).
2.. ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۱۰، ص۳۹۴.
3.. همان.
4.. ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۰، ص۲۳۲.
5.. ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۱۲، ص۳۹۳.
6.. همان.
7.. همان، ج۱۰، ص۳۸۴-۳۸۵.
8.. ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۱۰، ص۳۸۵.
