در سده سوم هجری، قمیان برای تشکیل و غنی‌سازی مدرسه حدیثی قم، می‌کوشیدند معارف حدیثی و میراث روایی اهل بیت علیهم السلام را از نواحی مختلف امامی‌نشین، خصوصاً عراق به شهر قم منتقل نمایند. در این میان حدیث بصریان نیز مورد توجه محدثان قمی قرار داشته است. آنان مستقیم و غیر مستقیم، منقولات قابل توجهی را از بصریان به قم انتقال دادند. از محدثان قمی که با اصحاب حدیث‌‌گرای بصره ارتباط داشتند، میتوان از محمد‌بن خالد برقی و احمد‌بن محمد‌بن عیسیٰ اشعری و محمد‌بن احمد‌بن یحییٰ قمی نام برد.۱
در سده چهارم هجری نیز محدثان قمی چون ابوعبداللّه حسین‌بن محمد‌بن سوره قمی و ابوعبداللّه حسین‌بن علی‌بن بابویه قمی، سفرهایی به بصره داشته‌اند و ابن نوح سیرافی محدث ممتاز بصری با آنان دیدار کرده است.۲
مصر
حوزه حدیثی مصر، یکی از با سابقه‌ترین حوزه‌های حدیثی امامیه محسوب می‌شود. البته این حوزه حدیثی و به طور کلی تاریخ امامیه در مصر، ناشناخته باقی مانده و در مطالعات معاصر، کمتر بدان پرداخته شده است. به هر روی جریان حدیثی امامیه در بصره در سده چهارم، کم و بیش با مصریان مرتبط بوده است. علی‌بن بلال مهلبی از محدثان سرشناس امامی بصره به مصر رفته و در آنجا استماع حدیث کرده است.۳ همچنین گفته شده که ابن نوح سیرافی محدث نامدار مقیم بصره، سفری به مصر داشته و در آن دیار حدیث فرا گرفته است.۴
1.. همان، ص۳۰؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۲۳۴؛ شیخ طوسی، رجال، ص۴۳۴، ۴۵۰.
2.. شیخ طوسی، الغیبة، ص۳۰۸، ۳۷۰-۳۷۱.
3.. شیخ طوسی، الأمالی، ص۱۵۸؛ نجاشی، رجال، ص۶۰؛ ابن‌طاووس حلّی، فرحة الغری، ص۷۲.
4.. شیخ طوسی، الغیبة، ص۳۹۱.
