عبدالرحمان شاگرد ممتاز و جانشین هشامبن حکم در بغداد، نیز در بصره و نواحی آن هوادارانی داشته است.
به نظر میرسد به دلیل فعالیتهای پیروان فکری یونس در بصره، برخی شیعیان آن شهر نسبت به یونس نزد امام رضا علیه السلام بدگویی میکردند.۱ البته از یاران یونس در بصره گزارش مفصل چندانی نداریم، با این حال میتوان از لابهلای برخی منابع، اطلاعاتی درباره پیروان بصری یونسبن عبدالرحمان به دست آورد. یکی از شناختهترین اصحاب یونس در بصره، ابوجعفر بصری میباشد که رجالشناسان او را در زمره اصحاب امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام جای دادهاند.۲ از نام و تبار خانوادگی وی چیزی نمیدانیم؛ آگاهی ما از ابوجعفر بصری تنها به گزارشهای فضلبن شاذان نیشابوری - از رهبران جریان هشامبن حکم و یونس در خراسان - محدود است. ظاهراً فضلبن شاذان با ابوجعفر بصری در بصره دیدار کرده و اخباری از او فرا گرفته است.۳ او مورد توجه فضلبن شاذان - دلداده جریان فکری یونس - قرار داشته است. تا جاییکه فضل با تعابیری چون «ثقة فاضلاً صالحاً» وی را ستوده است.۴ نکته قابل توجه درباره ابوجعفر بصری این است که او به همراه یونسبن عبدالرحمان خدمت امام رضا علیه السلام رسیده و در آن دیدار، یونس از بدگویی اصحاب امامیه نسبت به خودش نزد آن حضرت گلایه کرده، که امام فرمود: «با آنان مدارا کن که عقلشان نمیرسد».۵
به نظر میرسد ابوجعفر بصری، اخبار مخالفان یونس در بصره را به وی منتقل میکرده و احتمالاً افرادی که یونس از آنان نزد حضرت رضا علیه السلام گله گذاری کرده است، همان شیعیان بصری بودهاند؛ چرا که یونس مخالفانی را نیز
1.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۸۱-۷۸۲.
2.. شیخ طوسی، رجال، ص۳۸۰؛ شوشتری، قاموس الرجال، ج۱۱، ص۲۵۵.
3.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۸۳.
4.. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۸۳، ۸۳۲.
5.. همان، ص۷۸۳.