قرابت فکری این متکلم امامی با هشام‌‌بن حکم چیزی نمی‌دانیم. همچنین از فعالیت‌های کلامی احتمالی او پس از هشام‌‌بن حکم در بغداد اطلاعی نداریم.
پیروان غیر امامی هشام‌‌بن حکم
هشام‌‌بن حکم علاوه بر پیروان امامی‌مذهبش، در میان غیر امامیه نیز علاقه‌‌مندان و طرفدارانی داشته است. شواهدی در دست داریم که عده‌ای غیرشیعی، در پاره‌ای از مباحث کلامی همانند هشام‌‌بن حکم می‌اندیشیدند. از این رو برخی از مخالفان، آنان را در زمره امامیه برشمرده‌اند. یکی از این افراد داودبن راشدبن عبدالرحمان جواربی - از اهالی واسط -۱ از نظریه‌پردازان بزرگ اهل سنت است که پیروانش به «جواربیه» معروف بوده‌اند.۲ برخی از مقالات‌‌نگاران و نویسندگان عامه، داود جواربی را شیعه و از متکلمان بزرگ امامیه معرفی کرده‌اند.
ابن‌حزم اندلسی و به تبع وی ذهبی درباره جواربی گفته‌اند: «کان داود الجواربی من کبار متکلمیهم (امامیه)».۳ در حالی‌که هیچ گاه او در دایره امامیان قرار نداشته است۴ و بزرگان امامی نیز وی را از خود ندانسته‌اند. به نظر می‌رسد آنچه موجب شده تا مخالفان، جواربی را در جرگه متکلمان امامی قرار دهند، شباهت فکری و یا احیاناً تأثیرپذیری جواربی در پاره‌ای از مسائل کلامی، از اندیشمندان امامیه بوده است. گفته شده که داود جواربی به نظریه «جسم لا کالاجسام» باور داشته۵ و حتیٰ ذهبی او را با تعبیر «رأس فی الرفض و التجسیم» معرفی کرده است.۶می‌دانیم که یکی از
1.. دربارۀ او نک: بحشل واسطی، تاریخ واسط، ص۱۷۶؛ ابن‌حجر، لسان المیزان، ج۲، ص۴۲۷.
2.. بغدادی، اصول الایمان، ص۲۶۵؛ ابوالثناء لامشی ماتریدی، التمهید لقواعد التوحید، ص۵۷.
3.. ابن‌حزم، الفصل، ج۴، ص۱۸۲؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۴۳۶.
4.. ابوالحسن اشعری او را در زمرۀ مرجئیان یاد کرده است. (اشعری، مقالات‌الاسلامیین، ص۱۵۳).
5.. شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۰۵.
6.. ذهبی، میزان الاعتدال، ج۲، ص۲۳.
