متأثر بوده، ۱ بسیاری از آثار فلاسفه یونان را به عربی ترجمه کرده؛۲ و مباحث سخت و پیچیده کتاب‌های فلسفی را شرح می‌داده است.۳ ابوالحسن ثابت‌‌بن قره صابئی حرانی (م.۲۸۸ق) نیز از شخصیت‌های ممتاز جریان فلسفی در بغداد به شمار می‌رفته است. او که در دربار معتضد عباسی از جایگاه بلندی برخوردار بود، ۴ ضمن ترجمه آثار فلسفی یونانیان، کتاب‌های قابل توجهی را در این زمینه نگاشته بوده است.۵
در بغداد، افزون بر افراد یاد شده، فلسفی مسلکان دیگری چون ابوالعباس احمدبن طیب سرخسی (م.۲۸۶ق) مشهور به ابن‌الفرائقی، ۶ ابومعشر جعفربن محمد بلخی (م.۲۷۹ق)۷ و ابواحمد حسین‌‌بن اسحاق معروف به ابن‌کرنیب، ۸ فعالیت فلسفی داشته‌اند.
باید افزود که امامیان با جریان فلسفی بغداد، علاقه‌ای نداشته و حتیٰ تعالیم آنها را نقد می‌کردند. گفته شده که امام حسن عسکری علیه السلام به اشکالات یعقوب‌‌بن اسحاق کندی پیرامون قرآن کریم، واکنش تندی نشان داده‌اند.۹ حتیٰ هشام‌‌بن‌حکم - از اندیشمندان امامیه مقیم بغداد - با تألیف کتاب «الرد علی ارسطاطالیس فی التوحید» به مقابله با فلسفه‌گرایان پرداخت.۱۰ چه آنکه بیشتر متمایلان به فلسفه در سده‌‌های نخستین، تحت تأثیر تعالیم ارسطو قرار داشتند.۱۱
1.. شهرستانی، الملل و النحل، ج۲، ص۱۵۸- ۱۵۹.
2.. ابن ابی أصیبعه، عیون الأنباء فی‌طبقات الأطباء، ص۲۸۶؛ دیلمی، محبوب القلوب، ج۲، ص۳۴.
3.. همان.
4.. ابن ابی أصیبعه، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء، ص۲۹۵-۲۹۶.
5.. همان، ص۲۹۵.
6.. ابن‌حجر، لسان المیزان، ج۱، ص۱۸۹-۱۹۰.
7.. ابن‌ندیم، الفهرست، ص۳۳۵-۳۳۶.
8.. ابن ابی أصیبعه، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء، ص۳۱۷.
9.. ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۳، ص۵۲۵-۵۲۶.
10.. نجاشی، رجال، ص۴۳۳.
11.. شهرستانی، الملل و النحل، ج۲، ص۱۵۸-۱۵۹.
