باید اضافه کنم که شیعیان در مسائل اجتماعی خویش و همچنین ظلم‌هایی که نسبت به آنان و مقدسات‌‌شان از سوی دستگاه خلافت روا داشته می‌شد، مخالفت خویش را با ابزار شعر نشان می‌دادند. به عنوان نمونه وقتی متوکل عباسی، قبر امام حسین علیه السلام را منهدم و ویران کرد، شاعران شیعی مانند دعبل خزاعی با بیان شعر، اقدام کینه‌‌توزانه متوکل را تقبیح کردند.۱ ناگفته نماند که حضور پر رنگ و فعالیت شعرای شیعه در سده‌‌های نخستین بسیار مخاطره آمیز بوده است، هر چند بعضی مانند منصور‌بن سلمه نمری از بیم حاکمان سیاسی به عنصر تقیه متوسل می‌شدند؛۲ ولی جامعه شاعران امامیه در آن روزگار، هماره از سوی دستگاه خلافت در تنگنا بوده و به دشواری درباره اعتقادات خود شعر می‌سرودند.
در برخی منابع آمده که دولتمردان متعصب عباسی و اموی، زبان‌‌های شاعران شیعی را قطع نموده و دیوان‌های آنها را پاره و معدوم می‌کردند.۳ در این باره می‌توان به تهدید یحییٰ‌‌بن یعمر عدوانی بصری توسط حجاج‌بن یوسف ثقفی۴ و تهدید ابوالعباس عبیداللّه‌بن اسحاق مکاربی از سوی متوکل عباسی۵ و همچنین شهادت فجیعانه ابویوسف یعقوب‌بن اسحاق (م.۲۴۴ق) معروف به ابن‌سکیت و ابومحمد عبداللّهبن عمار برقی (م.۲۴۵ق) دو تن از شاعران امامیه به دست متوکل عباسی، اشاره کرد.۶
کینه‌‌توزی و تعصب مخالفان نسبت به شعرای مدافع اهل بیت علیهم السلام تا حدی بود که آنان به نبش قبر و سوزاندن اجساد شاعرانی چون منصور‌بن سلمه نمری۷ و علی‌بن
1.. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۳۵.
2.. ابن‌معتز، طبقات شعراء المحدثین، ص۲۷۶.
3.. خوارزمی، رسائل، ص۴۸۷.
4.. بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۳، ص۲۶۵-۲۶۶.
5.. ابن‌نجار، ذیل تاریخ بغداد، ج۲، ص۲۷.
6.. ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، ج۶، ص۳۹۵-۳۹۶؛ امینی، الغدیر، ج۴، ص۱۴۰.
7.. ابن‌قتیبه، الشعر و الشعراء، ج۲، ص۸۴۹؛ خوارزمی، رسائل، ص۴۷۸.
