است. او از تبار قبیله بنی‌احمر‌بن یعمر می‌باشد۱ که دو تن از افراد این قبیله در رکاب امیرالمؤمنین علیه السلام در جنگ صفین شهید شده بودند.۲ عیسیبن یزیدبن دأب از جمله ادبا و تاریخ‌دانان سده دوم هجری به شمار می‌رود.۳ او در آغاز در مدینه بوده و ظاهراً در آنجا ادب و تاریخ را فراگرفته بود.۴ وی در سال ۱۶۹قمری به همراه چند نفر از جمله عبداللّه‌بن ابی‌عبیده (از نوادگان عمار یاسر)، به اتهام قدری بودن، از سوی حاکم مدینه به دربار مهدی خلیفه عباسی در بغداد فرستاده شد و سپس آزاد گردید.۵ در نیمه دوم سده دوم هجری در دربار هادی عباسی حضور یافت و در زمره نزدیکان او قرار گرفت۶ و سرانجام در سال ۱۷۱قمری درگذشت.۷ گفته شده ابن دأب شیعه بود و حتیٰ او را به جعل اخبار به نفع بنی‌هاشم متهم کرده‌اند.۸
ابن دأب کتابی در فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام نگاشته بود که بخش‌‌هایی از آن در منابع امامیه انعکاس یافته است.۹ فرزندان ابن دأب در بصره اقامت داشته‌اند؛۱۰ دودمان ابن‌دأب نیز (در بصره) به تاریخ‌دانی شهره بوده‌اند.۱۱هر چند از مذهب آل دأب به صراحت چیزی بیان نشده، ولی از آنجا که عیسیبن یزیدبن دأب تمایلات شیعی داشته، گمان می‌رود خاندان وی نیز همانند نیای ارشدشان متمایل به تشیع بوده‌اند.
1.. بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۱، ص۹۰.
2.. همان، ص۹۱.
3.. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۱۵۱؛ حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۵۳.
4.. ابن‌حبان، الثقات، ج۷، ص۲۳۶.
5.. طبری، تاریخ، ج۶، ص۳۹۹.
6.. ابن‌جوزی، المنتظم، ج۸، ص۳۳۹-۳۴۰ .
7.. حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۵۲.
8.. همان، ج۱۶، ص۱۶۲.
9.. شیخ مفید، الاختصاص، ص۱۴۴-۱۶۰.
10.. ابن ندیم، الفهرست، ص۱۰۳.
11.. ابن‌قتیبه، المعارف، ص۵۳۷-۵۳۸.
