میخوانیم گناهکار آرزو دارد که بین او و عمل زشتی که انجام داده جدایی بیفتد، و در اینجا نیز خود عمل، مورد بحث آیه است، نه نامه عمل و نه کیفر و پاداش آنها.
گواه دیگر اینکه در آیه مورد بحث میخوانیم: گناهکار دوست میدارد میان او و عملش فاصله زیادی بیفتد و هرگز آرزوی از بین رفتن عمل خود را نمیکند. این نشان میدهد که نابودی اعمال امکانپذیر نیست و به همین دلیل تمنای آن را نمینماید.
آیات فراوان دیگری نیز این مطلب را تأیید میکند؛ مانند آیة ۴۹ سورة کهف: (وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لا یظْلِمُ رَبُّک أحَداً)؛ گنهکاران در روز رستاخیز، تمام اعمال گذشتة خود را در برابر خود حاضر میبینند و خداوند به هیچکس ستم نمیکند.
این آیات و دهها آیات دیگر۱ اثبات میکند که ما، در روز رستاخیز عین عمل را به صورت کاملتر مییابیم و این همان تجسم اعمال است که دانشمندان اسلامی به آن قائلاند.۲
در روایات متعددی نیز این معنا تبیین، و مواجه شدن با اعمال و رفتار، تأیید شده است؛ از جمله این روایات، سخنی از امام علی علیه السلام است که میفرماید:
و أعمال العباد فی عاجلهم نصب أعینهم فی آجلهم.۳
کردار حالِ بندگان، در آینده مقابل روی آنان قرار خواهد گرفت.
در حدیث دیگری آمده است:
نزل جبرئیل علیه السلام علی النبی صلی الله علیه و اله فقال له: یا جبرئیل عظنی، فقال: یا محمد عش ما شئت فإنک میت... و اعمل ما شئت فإنک ملاقیه.۴
جبرئیل علیه السلام بر پیامبر صلی الله علیه و اله نازل شد. پیامبر صلی الله علیه و اله به او فرمود: ای جبرئیل، مرا موعظه کن. او گفت: یا محمد، هرگونه که میپسندی زندگی کن ـ اما بدان و مراقب باش که ـ حتماً خواهی مُرد... و هر کار که میخواهی