همچنین از آن حضرت نقل شده است که فرمود:

کنْ کالنَّحْلَةِ إِذا أکلَتْ أکلَتْ طَیباً، وَ إِذا وَضَعَتْ وَضَعَتْ طَیباً.^۱

همانند زنبور عسل باش؛ زیرا هنگام خوردن، غذای پاکیزه می‏خورد، و آثار پاکیزه از خود بر جای می‏گذارد.

امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق، پرهیز از خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های حرام را حق شکم، و انسان را به رعایت آن مکلف می‌داند:

و أما حق بطنک فأن لا تجعله وعاء لقلیل من الحرام و لا لکثیر و أن تقتصد له فی الحلال.^۲

و اما حق شکم تو این است که آن را ظرف کم یا زیاد از حرام قرار ندهی، و از حلال هم به‌اندازه استفاده کنی.

سیره پیشوایان دینی علیهم السّلام و نیز علمای بزرگ اسلامی در این حوزه بسیار مبسوط، خواندنی و جذاب است که پرداختن به آن، فرصتی مستقل و تتبعی وسیع می‌طلبد و در جای خود بسی ارزنده خواهد بود.

۲. کنترل شکم از پرخوری

رفتار دیگری که درباره خوردن و آشامیدن باید به آن توجه شود، پرهیز از پرخوری است. دوری از پرخوری، ضمن تأمین سلامت جسم، نورانیت دل و قلب را در پی خواهد داشت^۳ و گرفتاری در دام پرخوری، در کنار فراهم آوردن زمینه ابتلا به بیماری‌های جسمی و روحی، قساوت قلب و تاریکی دل را در پی دارد.^۴

محرمات و نجاسات، درفراخوانی عمومی، همه بشر را به خوردن آنچه حلال و پاکیزه است دعوت می‌‌کند و می‌‌فرماید:

(یأیهَا النَّاسُ کلُواْ مِمَّا فِی الْأرْضِ حَلَلاً طَیبًا وَ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیطَانِ إِنَّهُ لَکمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ).۱۰^۱

ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، از آنچه در زمین، حلال و پاکیزه است بخورید و از راه‌های شیطان پیروی نکنید؛ که همانا او دشمن آشکار شماست.

اهتمام اصحاب کهف به تناول از غذای پاک و تأیید ضمنی آن توسط خداوند در قرآن کریم، یکی دیگر از آیاتی است که به لزوم توجه به ویژگی‌های غذا و رعایت معیارهای دینی در آن اشاره کرده است:

(فَابْعَثُواْ أحَدَکم بِوَرِقِکمْ هَذِهِ‏ی إِلَی الْمَدِینَةِ فَلْینظُرْ أیهَآ أزْکی طَعَامًا فَلْیأْتِکم بِرِزْقٍ مِّنْهُ).^۲

اکنون یک نفر از خودتان را با این سکه‏ای که دارید به شهر بفرستید تا ببیند کدام‏یک از آن‌ها غذای پاکیزه‏تری دارد و از آن، مقداری برای شما تهیه کند.

بنابراین آشکار است که توجه قرآن کریم به غذا و شراب انسان، نوع و چگونگی تهیه آن، حاکی از تأثیر بسیار آن در وجود انسان است و این امر نه فقط در آیات قرآن کریم انعکاس یافته، بلکه سیره معصومان علیهم السّلام نیز آشکارا بر آن صحه می‌‌گذارد و در سخنان گهر‌بارشان بر آن تأکید کرده‌اند. امام علی علیه السلام دراین‌باره به کمیل‌بن‌زیاد می‏فرماید:

یا کمَیلُ، اللِّسانُ ینْزَحُ مِنَ القَلْبِ و َالْقَلْبُ یقُومُ بِالْغِذاءِ فَانْظُرْ فیما تُغَدِّی قَلْبَک وَ جِسْمَک، فَإِنْ لمْ یکنْ حَلالاً لَمْ یقْبَلِ اللهُ تَسْبیحَک وَ لا شُکرَک:^۳

ای کمیل، زبانْ از قلب سرچشمه می‏گیرد و قلب نیروی خود را از غذا به دست می‏آورد؛ پس در غذایی که به قلب و جسم خود می‏دهی دقت کن و]آگاه باش که[اگر آن غذا حلال نباشد، خداوند ستایش و شکرگزاری‏ات را نخواهد پذیرفت.