در آیه دیگری از زبان زلیخا آنگاه که به خطای خویش واقف و مجبور به اعتراف شد، نفس اماره انسان را معرفی کرده و همه انسانها را از خطر نفس اماره آگاه میسازد:
(و مَا أبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ لَأمَّارَةُ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبیِ إِنَّ رَبیِ غَفُورٌ رَّحِیمٌ).۱
و من]خودستایی نکرده،[نفس خویش را از عیب و تقصیر مبرّا نمیدانم؛ زیرا نفس امّاره انسان را به کارهای زشت و ناروا سخت وا میدارد، جز آنکه خدای من رحم کند؛ که خدای من بسیار آمرزنده و مهربان است.
این قبیل آیات که در قصص قرآنی کم نیستند، بهخوبی نفس آدمی را به او میشناساند تا بتواند در امتحانات الهی با کمک خودِ قرآن موفق شود و از عهده آنها سربلند بیرون آید. نتیجه آنکه عبرتگیری، راهی برای کسب دانش و شناخت و همچنین خودآگاهی است که به کمک مطالعه سرگذشت پیشینیان و نیز سفر و مشاهده آثار بهجایمانده از آنان میسر خواهد شد. بنابراین کسی که از تجربه و عبرت بهره نبرد، جاهل است؛ زیرا امام هشتم علیه السلام میفرماید:
التجربة و الاعتبار علما لولا هما ما علم.۲
تجربه و عبرتگیری، افاده دانش میکند و اگر این دو نبودند، فراگیری رخ نمیداد.
۲. راههای شناخت نقلی
پیشتر گفتیم که شناخت نقلی، یکی از انواع شناخت خود، و متون دینی اعم از قرآن و حدیث، به مفهوم عام، منبعی غنی و مطمئن برای تحصیل شناخت و از جمله شناخت خود است. اما دستیابی به شناخت نقلی، جز از راه فراگیری فنون تخصصیِ استفاده از متون دینی، همچون فنون تشخیص صحت استناد متن به صادرکننده متن و نیز فنون فهم متون دینی میسر نخواهد بود. آگاهی از این فنون، به علوم متعددی همچون علوم قرآنی، تفسیر، علوم حدیث و برخی علوم مقدماتی دیگر نیازمند است