من ابتغی العلم فی غیره أضله الله.۱
هر کس دانش را در غیر قرآن بجوید، خداوند گمراهش میکند.
از امام علی علیه السلام چنین نقل شده است:
القرآن أفضل الهدایتین.۲
قرآن، برترینِ دو هدایت است.
ایشان در وصف قرآن میفرماید:
بهار دلها و چشمههای دانش است، و آن است راه مستقیم، و آن است مایه هدایتِ کسی که آن را پیشوای خود قرار دهد.۳
از امام صادق علیه السلام روایت شده است:
در کتاب خدا نجات از هلاکت، و بینایی از کوری، و رهنمونی به سوی هدایت است.۴
فرموده است:
خداوند، قرآن را بیانکننده هر چیزی فرستاد. به خدا سوگند، از هیچ چیزی که بنده بدان نیاز داشت فروگذار نکرد. به خدا سوگند، بندهای نمیتواند بگوید: «اگر این در قرآن آمده بود...» مگر آنکه خداوند آن را در قرآن فروفرستاده است.۵
این روایات، همه حکایتگر آن است که برای دستیابی به مطلق شناخت و از جمله «شناخت خود»، راه استفاده از نقل، بسیار مطمئن است.
۳. شناخت شهودی
شناخت و معرفت شهودی، یکی دیگر از انواع شناختهایی است که برای انسان حاصل میشود. بسیاری از اندیشمندان، مرتبه شناخت شهودی را برتر و والاتر از
1.. دانشنامۀ امام علی علیه السلام: ج۲ ص۴۶۲ ح۱۷۸۴.
2.. غرر الحكم: ح۱۶۶۴.
3.. همان: ح۱۰۰۵۰: «هو ربیع القلوب و ینابیع العلم، و هو الصراط المستقیم، هو هدى لمن ائتم به». نیز، ر. ک: الكافی: ج۱ ص۵۹ باب «الرد إلى الكتاب و السنة».
4.. تفسیر العیاشی: ج۱ ص۱۹۸ ح۱۴۳: فی كتاب الله نجاة من الردى، و بصیرة من العمى، و دلیل إلى الهدى.
5.. المحاسن: ج۱ ص۴۱۶ ح ۹۵۶. إن الله عز و جل أنزل فی القرآن تبیانا لكل شئ، حتى و الله ما ترک شیئا یحتاج إلیه العبد، حتى و الله ما یستطیع عبد أن یقول: لو كان فی القرآن هذا، إلا و قد أنزله الله فیه.