۲. دسته دیگر روایات، به موضوع عبادات تصریح کرده است، اما از سیاق آن روایات می‌توان فهمید که مقصود، عبادات مستحب است؛ زیرا در آن روایات، عبادتِ کم اما مستمر، بر عبادت طولانی اما کسالت‌آور و خسته‌کننده و غیرمستمر برتری داده شده است. عبادت‌های واجب، اندازه معینی دارد که کاستن از آن جز در مواردی که شرع مقدس مشخص کرده است جایز نیست. پس نکوهش سختگیری بر نفس خویش برای انجام‌دادن عبادت‌های طولانی، بیانگر آن است که مقصود از این عبادات، عبادت‌های مستحب است. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله می‌فرماید: «احب الاعمال الی الله ادومه و ان قلّ؛۱ دوست‌داشتنی‌ترینِ رفتارها نزد خدا، بادوام‌ترین‌ِآن رفتارهاست، اگرچه کوچک باشد». امام علی علیه السلام در بیان مشابه سخن پیامبر صلی الله علیه و اله می‌فرماید: «قلیل تدوم علیه ارجی من کثیر مملول منه؛۲]عبادت[کمی که استمرار داشته باشد،]به خیر[نزدیک‌تر است از]عبادت[بسیاری که ملال‌آور شده باشد».
نتیجه آنکه در عبادات مستحب، مراقبت و سختگیری بر نفس چندان روا نیست و بیشتر به استمرار توصیه شده است نه به مقدار زیاد. به عبارت دیگر، سختگیری بر نفس در عبادات مستحب، به سختگیری در استمرار عبادت معنا می‌شود، نه سختگیری در کثرت عبادت. البته در برخی مواضع یا موارد این قاعده، به دلیل ویژگی خاص عبادت یا زمان آن، کثرت عبادت نیز توصیه و بر آن تأکید شده است. برای مثال، ذکر خدا مستحب است، اما مؤمنان به ذکر بسیار توصیه شده‌اند و اندازه‌ای برای آن قرار داده نشده است؛۳ گرچه ممکن است ذکر بسیار، به توجه دائم و پرهیز از غفلت تفسیر شود. همچنین در برخی اوقات چون شب‌های قدر، به شب‌زنده‌داری تأکید و توصیه شده و حتی کودکان نیز از خوابیدن منع شده‌اند، اما برای این موارد خاص، دلیل ویژه‌ای وجود دارد که در جای خود قابل بحث است و قاعده کلیِ ذکرشده را نقض نمی‌کند.
۳. دسته‌ای دیگر از متون دینی، به مراقبت نفس خود در خصوص مؤدب شدن به آداب و فضایل اخلاقی پرداخته است. ازآنجاکه این دسته از روایات، در پی تربیت اخلاقیِ نفس است، اندازه پذیرش نفس را در نظر گرفته است و ضمن لزوم سختگیری برای ایجاد عادات نیکو و از بین بردن عادات زشت، زیاده‌روی یا افراط
