(هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکمْ) أی: لأجلکم (ما فِی الْأرْضِ جَمِیعاً) ما فی موضع نصب بأنه مفعول بها، و معناه: إن الأرض و جمیع ما فیها نعم من الله تعالی، مخلوقة لکم، إما دینیة فتستدلون بها علی معرفته، و إما دنیاویة فتنتفعون بها بضروب النفع عاجلا.۱
ابنجوزی در تفسیر همین آیه مینویسد:
(هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکمْ ما فِی الْأرْضِ جَمِیعاً) أی لأجلکم فبعضه للانتفاع و بعضه للاعتبار.۲
علامه طباطبایی نیز در تفسیر آیه ۶۷ از سوره یونس مینویسد:
قوله تعالی: (اللهَ الَّذِی جَعَلَ لَکمُ اللَّیلَ لِتَسْکنُوا فِیهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً) الایة. أی جعل لاجلکم اللیل مظلما لتسکنوا فیه من التعب الذی عرض لکم وجه النهار من جهة السعی فی طلب الرزق، و النهار مبصرا لتبتغوا من فضل ربکم و تکسبوا الرزق، و هذا من أرکان تدبیر الحیاة الانسانیة.۳
آنچه گذشت، فقط بخشی از آیات این موضوع و تفاسیر مربوط به آن است که آفرینش جهان و همه آنچه را در آن است، در خدمت بشر دانسته است.
• کرامت تشریعی
تکریم انسان، در مرحله تکوینی باقی نماند و از آن مرحله فراتر رفت؛ زیرا خداوند او را از نظر تشریعی نیز گرامی داشت و مقام او را ارج نهاد. خدا انسان را آفرید ولی پس از آن او را به حال خود رها نکرد و با ارسال پیامبران، او را به راه هدایت و سعادت دعوت کرد و برای او تکالیف و وظایفی در مسیر دستیابی به سعادت ابدی تشریع کرد. این حقیقت نشانه گرامی داشتن مقام انسان از سوی خدا، در مرحله تشریع است؛ زیرا در غیر این صورت، او را به حال خود وامیگذاشت و هیچ برنامهای برای رشد و ارتقا و دستیابی او به کمال و سعادت پیش بینینمیکرد. بنابراین خدا انسان را در مرحله تشریع نیز گرامی داشت و او را تکریم کرد؛ زیرا