یا نوف إیاک أن تتزین للناس و تبارز الله بالمعاصی فیفضحک الله یوم تلقاه.۱
ای نوف، مبادا]رفتار[خود را برای مردم بیارایی و برای خدا گناهان را آشکار کنی؛ که دراینصورت خداوند، در روز ملاقات تو را رسوا خواهد کرد.
از امام باقر علیه السلام اینگونه روایت شده است که فرمود:
من کان ظاهره أرجح من باطنه خف میزانه.۲
هر کس آشکارش از پنهانش بهتر باشد، ترازوی اعمالش سبُک خواهد بود.
از امام صادق علیه السلام نیز چنین نقل شده است:
ما ینفع العبد یظهر حسنا و یسر سیئا، ألیس إذا رجع إلی نفسه، علم أنه لیس کذلک.۳
بنده چه سودی از آشکار کردن رفتار خوب و انجام دادن رفتار زشت در نهان خواهد برد؟ آیا وقتی به نفس خویش رجوع میکند، نمیداند که اینگونه نیست؟!
بنابراین هدف اصلی از شناخت خویش، صداقت در گفتار و کردار، برقراری صحیحترین روشِ برقراری رابطه با خدا، خود، همنوعان و طبیعت، و پیمودن بهترین و کوتاهترین راه برای رسیدن به سعادت خواهد بود.
د ـ ابزار شناخت خود
پیشتر گفتیم که ماهیت شناخت خود، با شناختهای دیگر متفاوت نیست؛ بنابراین اگرچه عنوان بحث ما «ابزار شناخت خود» است، ابزاری که برای شناخت خود معرفی میکنیم، همان است که در شناختهای دیگر کاربرد دارد. اکنون که سخن از چگونگی حصول شناخت خود است، این پرسش به ذهن میآید که ابزارها و ادواتی که انسان برای خودآگاهی نیاز دارد کدام است؟ آیا همگان از ابزار یکسانی برای شناخت برخوردارند؟ چرا ابزارهای انسان برای کسب شناخت متعدد است؟ در پاسخ باید گفت علت حقیقی یادگیری، فقط خداست و او به بشر توان یادگیری داده و به او