۴ ـ ۳. همبستگی اجتماعی
یکی دیگر از اصول نظام همسایگی، اصل «همبستگی اجتماعی» است که میتواند اصلی هنجار ساز و معیار ارزششناسی در ارزیابی رفتارهای اجتماعی به شمار آید. همبستگی به معنای احساس مسئولیت متقابل میان چند نفر یا چند گروه است که از آگاهی و اراده برخوردارند. اصطلاح همبستگی مفهومی اخلاقی نیز دارد که متضمن وجود اندیشه یک وظیفه یا الزام متقابل است.۱
همبستگی اجتماعی از مفاهیم کلیدی و مهم در مطالعات اجتماعی و جامعهشناسی است که در لغت به معنای وحدت، وفاق و وفاداری است و ناشی از علایق، احساسات و همدلی و کنشهای مشترک است و با واژههای دیگری همچون یکپارچگی اجتماعی و نظم اجتماعی، مترادف و همگِن است.۲
درباره همبستگی اجتماعی تعاریف مختلفی ارائه شده است؛ از جمله:
احساس مسئولیت متقابل بین چند نفر یا چند گروه که از آگاهی و اراده برخوردار باشند و شامل پیوندهای انسانی و برادری بین انسانها به طور کلی و حتی وابستگی متقابل حیات و منافع آنها باشد... به زبان جامعهشناختی، همبستگی پدیدهای را میرساند که برپایه آن در سطح یک گروه یا یک جامعه اعضا به یکدیگر وابستهاند و به طور متقابل نیازمند یکدیگر هستند.۳
همچنین در تعریفی کوتاه و جامع آمده است:
همبستگی اجتماعی، علقه و پیوند میان افراد جامعه برمبنای فرهنگ مشترکشان است که در یک میدان تعاملی، عواطف و احساسات را برمیانگیزد.۴