میکردند، اما امروزه براثر تحرّک اجتماعی، کمتر همدیگر را میشناسند و نیازهایشان با فروشگاههای بزرگ و کوچک برآورده میشود و محله، نقش پیشین خود را در ایجاد روابط عاطفی میان همسایهها از دست داده است.
با این شرایط، در جامعه امروزی، عوامل سنّتی تشکیل دهنده محلهها به نوعی کارآیی خود را از دست داده است. از آنجا که مهمترین عنصر شکل دهنده محلهها «اعتماد اجتماعی» است و اعتماد، یکی از عناصر بنیادین و عامل تسهیل کننده تعاملات در فضای جمعی به شمار میرود و در حل مسائل مربوط به نظم اجتماعی نقشی تعیین کننده دارد، هرچه سطح آن در جامعهای بالاتر باشد، احتمال همکاری و همیاری نیز بیشتر خواهد بود.
میان پیوند اجتماعی و اعتماد اجتماعی رابطهای دو سویه وجود دارد؛ چرا که هر اندازه در میان همسایگان، پیوستگی و ارتباط، بیشتر باشد، به همان مقدار به میزان اعتماد اجتماعی افزوده خواهد شد و هر مقدار افراد یک محلّه به یکدیگر اعتماد کنند، به همان اندازه پیوند و پیوستگی خواهند داشت. به همین سبب است که امام علی علیه السلام پیوند یا «وُصْلَة» را اصلی میداند که با حُسن همنشینی، محفوظ و مستدام میماند: «هر که با برادران خود به خوبی همنشینی کند، پایداری پیوند میان خودشان را خواستار شده است».۱
بنابراین توجه به ضوابط و رعایت حقوق اخلاقی در تعامل با همسایهها موجب پیوند و اعتماد افراد به یکدیگر میشود و فضای به وجود آمده در سایه اعتماد، زمینههای وحدت، نظم و مشارکت عمومی در رفع مشکلات محله را فراهم میسازد.
۲. امنیت اخلاقی و اجتماعی
امنیت به معنای «در امان بودن از خطر و نداشتن ترس و داشتن آرامش»، همواره یکی