51
درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی

۱. آثار دنیوی و مادّی

۱ ـ ۱. بهداشت روان و طول عُمر

بدون تردید معاشرت نیکو با همسایگان زمینه هم‏دلی و همراهی ساکنان هم‏جوار را فراهم می‏‏سازد که از این رهگذر با کاهش مشکلات و فشارهای عصبی، زمینه آرامش روانی و در نتیجه، طولانی‏‏شدن عمر حاصل می‏‏گردد. بهداشت روانی و جسمی از عوامل طول عمر است؛ لذا در روایات اسلامی «طولانی شدن عمر» یکی از ثمرات خوش همسایگی به شمار آمده است.۱

پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله نیز این‏گونه توصیه فرموده‏‏اند:

آن‏که دوست دارد در میان مردم، طولانی‏‏ترین عمر را داشته باشد، پس باید نسبت به پدر و مادرش نیکی کند و با خویشاوند خود پیوند برقرار کرده و نیز به همسایه‏‏اش احسان کند!۲

۲ ـ‌ ۱. وسعت رزق

گشایش و وسعت در روزی نیز یکی دیگر از برکات «حُسن‏‏همسایگی» است.۳ رزق یا روزی در لغت به معنای آنچه از آن بهره برده می‏‏شود، تعریف شده است.۴ بر این اساس، مصداق رزق می‏‏تواند مادّی، معنوی، فردی یا اجتماعی باشد که وجود آرامش روانی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی در محیط زندگی از مصادیق بارز آن خواهد بود.

همچنین وجود همسایگان مؤمن، اخلاق‏مدار و مورد اعتماد، از مصادیق رزق

1.. امام صادق علیه السلام: «حُسنُ الجَوارِ ... یَزیدُ فِی الأعمار».(الکافی(ط ـ دارالحدیث)، ج۴، ص۷۵۸، ح۳۷۶۳ ).

2.. «پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله: مَنْ أَحَبَّ أَنْ یکونَ أَطْوَلَ‏ النَّاسِ‏ عُمُراً فَلْیبَرَّ وَالِدَیهِ وَلْیصِلْ رَحِمَهُ وَ لْیحْسِنْ إِلَى جَارِه‏» (مستدرک‏‏الوسائل، ج۱۵، ص۱۷۵، به نقل از لبّ اللّباب قطب راوندى).‏

3.. امام صادق علیه السلام: «حُسنُ الجَوارِ... یَزیدُ فِی الرِّزق» (الکافی (دارالحدیث)، ج۴، ص۷۵۶، ح۳۷۵۸).

4.. لسان‏‏العرب، «رزق».


درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
50

فصل دوم

ارمغان اخلاق همسایگی

یکی از مهم‏‏ترین دلایل اهمیّت اخلاق همسایگی در زندگی اجتماعی، ره‏‏آورد و نتیجه رعایت اخلاق همسایگی در تعاملات همسایه‏‏ها با یکدیگر است. به نظر می‏‏رسد که راه حفظ و ترویج ارزش‏‏های همسایگی، از جمله: علایق ارتباطی (اعتماد، دوستی و تمایل به معاشرت با همسایگان)، علایق محلی (علاقه به مکان و محل زندگی و مناسب دانستن محله برای زندگی) و تعهد همسایگی (تلاش برای رفع مشکلات محله)، منحصر در رعایت اخلاقیات در روابط همسایگی است؛ زیرا اخلاق همسایگی ضمن آن‏که امنیت اخلاقی و روانی محله‏ها را فراهم می‏‏کند، زمینه رشد مادّی و معنوی افراد را نیز هموار می‏‏سازد و روح هم‏دلی، گذشت و معنویّت را در میان آنان گسترش می‏‏دهد.

بدین ترتیب، در سطحی گسترده، جامعه‏ای هم‏دل، متّحد و هم‏سو به وجود خواهد آمد و بستری مناسب برای شکوفایی استعدادهای نهفته بشری در مسیر کمال و قرب الهی فراهم خواهد شد؛ ازاین‏رو بخشی از روایات معصومان علیهم السلام‏ به آثار رعایت اخلاق همسایگی در عرصه‏‏های فردی و اجتماعی اختصاص دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‏‏کنیم:

الف. آثار فردی

رعایت اخلاق اسلامی در رفتار با همسایگان آثار مهمی در دنیا و آخرت به دنبال دارد که بخشی از آن در متون دینی به شرح زیر بازتاب یافته است:

  • نام منبع :
    درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10713
صفحه از 268
پرینت  ارسال به